بانک مقالات علوم اجتماعی

تعهد زيان ديده به كاستن از خسارت كه يك قاعده پذيرفته شده در حقوق كامن لا است، دفاعي است كه از سوي خوانده دعوي مسئوليت ابراز مي شود. مفهوم اين قاعده اين است كه زيان ديده از نقص قرارداد يا فعل زيان بار خوانده، وظيفه دارد به طور متعارف از وقوع زيان جلوگيري يا از گسترش دامنه آن بكاهد. چنانچه خوانده دعوي بتواند كاهلي او را اثبات كند از پرداخت آن بخش از زيان كه قابل اجتناب بوده معاف مي شود.
تحليل اين نهاد در حقوق ما نشان مي دهد كه اجراي اين قاعده، از يك سو معقول و سهل است و از سوي ديگر ملاحظه قلمرو اصلي آن يعني قراردادها آن را محال مي نماياند. در اين مقاله سعي شده با بيان مفهوم و مباني نظري اين قاعده تحليل شود كه هر گاه كاستن از زيان در گرو انجام موضوع تعهد يا تكليف طرف مقابل باشد، موقوف به قاعده اي پيشين است. اين قاعده پيشين عبارت است از لزوم ايفاي عين موضوع تعهد در حقوق ما و اصل پرداخت خسارت به جاي ايفاي عين قرارداد در حقوق كامن لا.
به يك تعبير، اين قاعده اقتضاي متعارف را در دو نظام، متفاوت مي سازد بدون اينكه به اصل لزوم رفتار متعارف خواهان، خدشه اي وارد كند.