بانک مقالات علوم اجتماعی

طرح مساله: اين مقاله با هدف بررسي برخي گفتمان هاي رفاهي در دوران اصلاحات انجام پذيرفته است. در اين تحقيق به بررسي خصوصيات و عناصر اصلي ساخت گفتمان هاي رفاهي در سخنان رييس جمهور دوره اصلاحات بين سالهاي 1376-1384 پرداخته شده است تا ويژگي هاي گفتماني اين دوره بازشناسي و معرفي گردد و تفسير و بازشناسي معنا كاوانه از گفتمان رفاهي در بستر تاريخي ـ اجتماعي آن انجام پذيرد. اهميت اين تحقيق از بعد كاربردي، فراهم كردن امكان شناخت كاميابي ها و شكستها در عرصه هاي مرتبط با رفاه اجتماعي در دوره اصلاحات و از بعد نظري، فراهم شدن امكان مقايسه و بررسي شباهت ها و تفاوتهاي گفتمان مسلط رفاه اجتماعي در اين دوره با گفتمان هاي رايج در دنيا مي باشد.
روش تحقيق: اين پژوهش به روش تحليل گفتماني در چارچوب نظري ميشل فوكو و نورمن فركلاف و با تكيه بر الگوي تحليل گفتمان نورمن فركلاف است. نورمن فركلاف، گفتمان را در سه سطح توصيف، تفسير و تبيين، مدنظر قرار مي دهد.
يافته ها: گفتمان رفاهي دوران اصلاحات در خصوص مولفه هاي اساسي رفاه، جهت گيري هاي مشخصي دارد. اين گفتمان تفسيري از عدالت ارايه مي دهد كه به معناي ايجاد فرصتهاي مساوي و تضمين دسترسي برابر به امكانهاست. تلقي گفتمان اصلاحي از مفهوم آزادي اين است كه دين و آزادي را داراي تاثير متقابل عظيم بر يكديگر تحليل مي كند و همچنين براي آن، دو حداسلامي و حقوق عمومي قائل است. اين گفتمان بر مفهوم توسعه همه جانبه و پايدار تاكيد دارد و در بعد سياسي رفاه، بر مقولاتي نظير مشاركت، فعاليت احزاب و گروه ها و امنيت سياسي تكيه دارد. در خصوص امنيت نيز گفتمان اصلاحات، جامعه امن را جامعه اي مبتني بر رفتارها و روابط قانوني مي داند. گفتمان رفاهي اصلاحات با تاكيد بر نظام جامع تامين اجتماعي، معتقد است يك نظام تامين اجتماعي از هم گسسته، نه مي تواند عدالت را تامين كند و نه امنيت را.
نتيجه: جهت گيري گفتمان اصلاحات در حوزه رفاه اجتماعي متكي بر مولفه هايي نظير توسعه همه جانبه، عدالت ملازم با دين و آزادي، رويكرد انسان مدارانه به رفاه و توجه به ابعاد چندگانه رفاه اجتماعي بوده است.

 نسخه قابل چاپ