بانک مقالات علوم اجتماعی

طرح مساله: با توجه به اهميت مساله نابرابري و تاكيد سياست گذاران كشور بر آن كاهش، مقاله حاضر به دنبال شناسايي ساختار نابرابري در اقتصاد ايران در دهه اخير و آگاهي از عوامل مرتبط با تغييرات نابرابري در بين خانوارهاي ايراني در دهه مزبور و به ويژه دوره 84-1383 مي باشد.
روش تحقيق: در اين مقاله با از داده هاي خام طرح هزينه و درآمد خانوار مركز آمار ايران براي سال هاي 1376 تا 1384، ضمن محاسبه شاخص هاي نابرابري ضريب جيني و اتكينسون سعي شده است با توسل به قابليت تفكيك پذيري شاخص هاي نابرابري طبقه آنتروپي، نابرابري در سطوح دهك ها و نيز بر اساس تفكيك مخارج خانوارها محاسبه شوند. همچنين علاوه بر اين با استفاده از رگرسيون چندكي، نحوه تاثيرگذاري ويژگي خانوارها بر افزايش نابرابري در سال 1384 نسبت به سال 1383 در كنار نتايج حاصله از تفكيك شاخص هاي طبقه آنتروپي مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته است.
يافته ها: بر اساس ضريب جيني، نابرابري در طول 10 سال اخير داراي روند نزولي بوده است. نتايج حاصل از محاسبه شاخص تايل نشان مي دهد كه در مناطق شهري 7/85 تا 9/88 درصد و در مناطق روستايي 9/81 تا 2/89 درصد از كل نابرابري مربوط به وجود نابرابري بين دهك هاي درآمدي بوده است. نتايج رگرسيون چندكي نشان مي دهد كه حمايت از خانوارهاي با سرپرست زن و داراي تحصيلات ديپلم و پايين تر كه مستاجر مي باشند در كاهش نابرابري درون دهك ها اثر مثبت دارد.
نتايج: نتايج به دست آمده حاكي از آن است كه در طول دهه گذشته ساختار نابرابري اقتصاد ايران علي رغم تغييراتي كوچك در روند آن، از ثبات نسبي برخوردار بوده است و به طور متوسط حدود 87 درصد از نابرابري ها، ناشي از نابرابري در بين دهك ها بوده است. همچنين علت اصلي در سال هايي كه كاهش نابرابري صورت گرفته، ناشي از كاهش نابرابري در مخارج غيرخوراكي بوده است.

 نسخه قابل چاپ