بانک مقالات علوم اجتماعی

طرح مساله: مادامي كه دولت در معناي مديريت شهري براي ارتقاي سطح رفاه زندگي و برخورداري جوامع فقير و به ويژه شهري نقش «تامين كننده مستقيم» را بجاي «تسهيل گر» ايفا نمايد، تنها دستاورد آن، افزايش تعداد دهان هاي بازي است كه هر روز بر طبل وابستگي خود بيش تر مي كوبند. لذا بررسي زمينه ها و چگونگي پياده سازي شيوه «مقتدر سازي» اجتماع محلي از اهميت اساسي برخوردار است.
روش: در اين كار پژوهشي در كنار روش هاي اسنادي و كتابخانه اي، از شيوه هاي ميداني (كمي و كيفي) شامل پرسشنامه و جلسات بحث گروهي نيز استفاده شده است تا اطلاعات مورد نياز گردآوري شود. چارچوب و مدل مفهومي اين كار، تلفيقي از مدل پژوهشي اسكان غيررسمي، شاخص هاي سنجش رفاه و چهارچوب نظري مدل مقتدرسازي است. به لحاظ زماني، اين كار پژوهشي در طي سال هاي 1386، 1387 و 1388 انجام گرديده است. دسته اي از سئوالات در دو دوره مختلف از نمونه هاي ثابت (سرپرستان خانوار) پرسيده شده است تا تغييرات زماني در محدوده زمستان 1386 و بهار 1388 نسبت به هم مقايسه گردد. در انتخاب نمونه با توجه به تعداد اعضاي جامعه نمونه، محله ميان آباد(حدود 40هزار نفر و 8 هزار سرپرست خانوار) ابتدا به انتخاب نمونه راهنما (pilot sample) بر اساس صفت آماري تمايل و عدم تمايل به مشاركت با مديريت شهري، اقدام شد. با توجه به نسبت 67 درصد تمايل و 33 درصد عدم تمايل (20 از 30 و 10 از 30)، با سطح اطمينان بالاي 95 درصد (0.954) و t برابر با 2، با استفاده از روش برآورد نمونه در توزيع هاي دوجمله اي، تعداد سرپرستان خانوار مورد پرسشگري، 396 به دست آمد كه در نهايت، 400 مورد درنظر گرفته شد.
يافته ها: يافته ها نشان مي دهند اولويت هاي رفاهي و نيازهاي خانوارهاي موجود در سكونتگاه هاي فقير شهري (حاشيه نشين) تا اندازه اي متفاوت با ساير سكونتگاه هاي متعارف و فقيرنشين شهري است، اگرچه، از جنبه هاي مشابه نيز برخوردار است. از سويي سرمايه اجتماعي بالايي در بين خود اين ساكنان جاري است هرچند كه به نهاد مديريت شهري اعتماد چنداني ندارند.
نتايج: نتيجه مطالعات نشان دهنده آن است كه در سكونتگاه غيررسمي (فقيرنشين) مورد بررسي، راهكار مناسب جهت افزايش رفاه و ارتقاي شرايط محيط زندگي، حركت در چارچوب راهكار مقتدرسازي است كه در اين راستا، مواردي چون اعطاي حق مالكيت، ايجاد اشتغال پايدار و افزايش سطح خدمات و تسهلات زيربنايي، از موارد اساسي است تا در راستاي بهبود سرمايه اجتماعي و مقتدرسازي ساكنان، گام برداشته شود.

 نسخه قابل چاپ