بانک مقالات علوم اجتماعی

طرح مساله: يكي از اهداف مهم هر نظام اقتصادي افزايش رفاه در جامعه مي باشد. از جمله شاخص هاي مهم رفاه، مي توان تركيب كالاهاي مصرف خانوارها در طي زمان را نام برد.
در علم اقتصاد، كالاها را بر اساس كشش درآمدي تقاضاي آن ها به كالاهاي لوكس، ضروري و پست تقسيم مي كنند. هرگاه در سبد مصرفي خانوارها، بيش تر كالاها جزو كالاهاي ضروري و پست باشد، اين امر دلالت بر بهبود وضعيت مصرف خانوارها و افزايش رفاه آن ها مي باشد و برعكس هرگاه طي زمان، به تدريج كالاهاي پست و ضروري تبديل به كالاهاي لوكس گردد، اين امر دلالت بر بدتر شدن وضعيت مصرف خانوارها مي باشد. در اين مقاله به دنبال آن هستيم كه آيا تركيب كالاهاي مصرفي خانوارهاي شهري ايران طي سال هاي 84- 1368 نسبت به سال هاي 67- 1351 بهبود يافته و يا بدتر شده است؟
روش: براي مطالعه و مقايسه تركيب كالاهاي مصرفي خانوارهاي شهري ايران دو مقطع زماني (67- 1351) و 84- 1368 انتخاب شده و با استفاده از داده هاي سري زماني 14 گروه خوراكي و دخاني و 7 گروه غير خوراكي كه توسط مركز آمار ايران منتشر مي شود، توابع انگل از روش داده هاي تلفيقي (Panel Data) تخمين زده مي شود و كشش درآمدي تقاضاي كالاهاي مربوطه محاسبه و بر اساس آن كالاها به لوكس، ضروري و پست تقسيم مي گردد.
يافته ها: طي سال هاي 67- 1351، آرد، رشته، غلات، نان و فرآورده هاي آن، روغن ها و چربي ها، دخانيات و پوشاك و كفش كالاي پست و مابقي كالاها به عنوان كالاي ضروري در سبد مصرفي خانوارهاي شهري بوده اند. در سال هاي 84- 84- 1368، بهداشت و درمان، حمل و نقل و ارتباطات، تفريحات، سرگرمي ها و خدمات فرهنگي به صورت كالاي لوكس و مابقي كالاها به صورت كالاي ضروري بوده اند.
نتايج: با توجه به اين كه برخي از كالاهاي خوراكي خانوارهاي شهري از حالت پست به ضروري و برخي از كالاهاي غير خوراكي از حالت ضروري به لوكس تبديل شده اند، لذا مي توان نتيجه گرفت كه در سال هاي 84- 1368 وضعيت مصرف خانوارهاي شهري ايران نسبت به 67- 1351 بدتر شده است.

 نسخه قابل چاپ