بانک مقالات علوم اجتماعی

دريچه جمعيتي به دوره اي اطلاق مي شود که در آن نسبت وابستگي سني در مقياسي که در تاريخ بي سابقه است، کوچک مي شود. اين دوره کوتاه است، ابتدا و انتهاي آن به طور تقريبي مشخص است و در حدود چند دهه دوام مي آورد.
جمعيت ايران در آستانه سرشماري سال 1385 وارد دريچه جمعيتي شده است. دريچه جمعيتي آن در حدود چهار دهه باز مي ماند و در حدود سال 1425 بسته خواهد شد. پس از بسته شدن دريچه جمعيتي، جمعيت ايران به سوي پيري مفرط و بي سابقه در تاريخ جمعيتي کشور پيش خواهد رفت. در تاريخ جمعيتي هر کشور «از جمله ايران» دريچه جمعيتي يک بار باز مي شود و در زماني که باز است، فرصتي استثنايي براي تبديل اقتصاد در حال توسعه کشور به اقتصادي توسعه يافته فراهم مي کند؛ البته دريچه جمعيتي خودکار نيست و خود به خود عمل نمي کند و بايد فعال و هدايت شود. تبديل دريچه جمعيتي به عنوان يک امکان بالقوه به «موهبتي جمعيتي» به عنوان يک فرصت بالفعل توسعه اي، مستلزم آمادگي،‌ سياست گذاري، برنامه ريزي و اجراي درست برنامه هاست.
ايران چند سالي است که به ظاهر بي تفاوت وارد دريچه جمعيتي شده است. زمان به سرعت مي گذرد و اين دوره کوتاه به سرعت کوتاه تر مي شود؛ از اين رو، هر چه زودتر بايد مطالعات زمينه اي آغاز شود و از اين فرصت ايجادشده تاريخي و تکرارناپذير در جهت توسعه کشور استفاده شود.

 نسخه قابل چاپ