پاسخ به:بانک مقالات زبان و ادبیات فارسی
پنج شنبه 28 اردیبهشت 1391 9:57 AM
10 : نقد ادبي پاييز و زمستان 1389; 3(12-11):233-255. |
نقد اسطوره شناسي قصه «دختر نارنج و ترنج» و بررسي پيش زمينه هاي فرهنگي کاربرد نارنج، ترنج و انار در اين قصه |
موسوي مصطفي,اسپرغم ثمين |
قصه دختر نارنج و ترنج که در فهرست تيپ هاي جهاني قصه هاي شفاهي با کد جهاني 408 ثبت و شناخته شده، يکي از قصه هاي مشهور ايراني است. از اين قصه ده ها روايت در دست است و بن مايه هاي اسطوره اي دارد. بن مايه مرگ و باززايي معشوق يا همسر شاهزاده که در دل ميوه ها جاي دارد، يادآور اسطوره ايزد گياهي يا شهيد شونده است. نشانه هايي چون حضور اسب، موهاي بلند دختر و پيوندش با آب، گواهي ديگر بر ارتباط اين قصه با اسطوره ايزد نباتي است. از سوي ديگر، نارنج، ترنج و انار که به ترتيب در بيشتر روايت ها دختر از دل آن ها بيرون مي آيد نيز با باورهاي مردمي، آيين هاي کهن و اساطير در پيوند است. در گذشته، ترنج و نارنج نزد عامه نماد نيک بختي، بهروزي و باروري شمرده مي شده و انار نشانه برکت و فرزندآوري و در پيوند با اساطير عشق و زايش بوده است؛ به همين دليل اين ميوه ها در رسوم خواستگاري و ازدواج کاربرد داشته است. پيرو همين باورهاست که دختر زيبارو يا همسر آينده شاهزاده در قصه دختر نارنج و ترنج از ميان اين ميوه ها بيرون مي آيد. |
كليد واژه: اسطوره، دختر نارنج و ترنج، باززايي، ايزد گياهي، نارنج، ترنج، انار، باورهاي عاميانه |
نسخه قابل چاپ |