پاسخ به:بانک مقالات زبان و ادبیات فارسی
پنج شنبه 28 اردیبهشت 1391 9:47 AM
: نقد ادبي پاييز 1390; 4(15):7-30. |
نوع ادبي کارنامه |
احمدي داراني علي اكبر* |
* دانشگاه اصفهان |
در تاريخ ادبيات فارسي از ده منظومه با عنوان «کارنامه» آگاهي داريم. کارنامه منظومه اي در قالب مثنوي است که در آن شاعر با زباني هزل آميز سخن مي گويد و با تعبيراتي هجوآلود، درباريان را نکوهش مي کند. کارنامه نوع ادبي مستقلي است و کمتر از 250 سال در تاريخ شعر فارسي رواج داشته است. برخي از شاعران معروف که هر کدام جايگاهي در شعر فارسي دارند، کارنامه سروده اند. در کتاب ها و مقاله هايي که به شعر فارسي و سنايي پرداخته اند، بيشتر به «کارنامه بلخ» سنايي - به سبب اهميتي که او در شعر فارسي دارد - اشاره کرده و بدون توجه به کارنامه هاي ديگر، آن را جزئي از شهر آشوب ها يا قطعه اي اخواني دانسته اند. در فرهنگ هاي لغت، دانشنامه ها و دايره المعارف ها، مدخلي براي کارنامه به عنوان نوع ادبي نگشوده اند. در اين مقاله، ضمن معرفي منظومه هايي با نام کارنامه، آن ها را از لحاظ شکل، درون مايه، مخاطب، ساختار و مناسبات بينامتني بررسي کرده و نشان داده ايم که کارنامه نوع ادبي ويژه اي است. |
كليد واژه: نوع ادبي، کارنامه، هزل و هجو، سنايي، مسعود سعد، قمري آملي، ابن يمين |
نسخه قابل چاپ |