بانک مقالات زبان و ادبیات فارسی

عطيه در اصطلاح فن تنجيم بخششي است که منجمان احکامي براي تعيين عمر مولود به يکي از سيارات نسبت مي دهند. اختر شناسان اين بخشنده را «کدخدا» خوانند. از تاثير کدخدا درهيلاج بر کميت سالهاي عمر مولود و کيفيت سعادت و نحوست آن استدلال مي کنند. هيلاج يکي از امور پنجگانه است که با محاسبات ويژه اي به دست مي آيد و به ترتيب عبارتند از: شمس و قمر و سهم السعاده و جزو اجتماع مقدم يا جزو استقبال مقدم و طالع چنانچه اولي موقعيت هيلاج نداشت سراغ دومي ووو را مي گيرند. کدخدا شدن سياره تابع شرايطي است از آن جمله: کوکب بايد موقعيت بهره مندي از يکي از حظوظ پنجگانه (خانه و شرف و وجد و حد و ارباب مثلثه) را داشته باشد. پس ازحصول شرايط، کدخدا يکي از سه عطيه کبري و وسطي و صغري را به مولود مي بخشد. کدخدا اگر در وتد باشد عطيه کبري و اگر در خانه مايل وتد باشد عطيه وسطي و اگر در زايل وتد باشد عطيه صغري مي بخشد. با مراجعه به جدولهاي ويژه عطيه ها در مي يابيم که بيشترين آنها يکصد و بيست سال و کمترين آنها هشت سال است. در اين مقاله پس از توضيح مطالب مذکور به تبيين و توضيح مثالهايي از اصلاح «عطيه» در ادب فارسي پرداخته ايم.

 نسخه قابل چاپ