بانک مقالات زبان و ادبیات فارسی

بحث خود را در باره آيه 203 سوره بقره که بخشي از مراسم حج را باز گفته و سرانجام به انسان سازي پرداخته، ادامه مي دهيم. آيه اينست:

و اذکرواالله في ايام معدودات فمن تعجل في يومين فلا اثم عليه و من تاخر ملا اثم عليه لمن اتقي واتقوالله و اعلموا انکم اليه تحشرون

بقره / 203

يعني: در روزهاي معين خدا را ياد کنيد و ذکر خدا بگوييد [روزهاي 11 و 12 و 13 ذي حجه] در اين آيه ، خداي بزرگ دستور داده که ختم مراسم حج بايد با ذکر خدا و تقوا همراه باشد، يعني خدا را در روزهاي معيني که دراصطلاح، ايام تشريق نام دارد و واقعا روشني بخش روح و جان انسان است. و عبارت از روزهاي 11 و 12 و 13 ماه ذي حجه است ياد کنيد، يعني به ياد باشيد و ذکر او را بر زبان جاري سازيد. اين ايام در لسان روايات، ايام تشريق ناميده شده است.

ايام تشريق هم اسم با مسمايي است؛ زيرا اين ايام روشني بخش جان و روح انسانهاست.

و چه بسا انسانهايي که در پرتور مراسم عالي و ياد خدا بودن، روح و روان شان، روشن گردد.

بخش پاياني آيه يعني: «... واتقوا الله ...» در واقع تحريض و تشويقي است به لازم بودن تقوا، يعني خداوند، در ضمن گفته است:

اي انساني که آمدي و رنج سفر به خود هموار کردي، سعي کن که تقوا را پيشه خود سازي و با روحي پاک در آينده زندگي کني و از ارتکاب گناه دوري گزيني، خدا خواسته است، بدين وسيله، حج گزاران داراي روحي پاک از آلودگيها بشوند، «اتقوالله» را شعار خود سازند.

شايد بتوان گفت که به ياد خدا بودن و ذکر خدا گفتن و سرانجام از تقوا سخن گفتن و جمله «اتقواالله» را به کار بردن از ويژگيهاي اسلام است.

در بخش مياني آيه يعني: فمن تعجل في يومين فلا اثم عليه و من تاخر فلا اثم عليه قران گفته است: آنان که شتاب کنند و ذکر خدا را در دو روز انجام دهند، گناهي بر آنان نيست و آنها که تاخير کنند [و سه روز انجام دهند] نيز گناهي بر آنها نيست...

 نسخه قابل چاپ