بانک مقالات زبان و ادبیات فارسی

برخي اديبان و محققان زبان فارسي در شبه قاره و بعضا ايران بر اين باورند که دوران اورنگ زيب عالمگير (1068 - 1118)، آخرين فرمانرواي مقتدر تيموري هند، به دلايلي چون حمله نادر به هند و تعصب مذهبي اورنگ زيب، تسلط انگليسي ها، عصر انحطاط و زوال زبان و ادبيات فارسي در اين سرزمين بوده است. گروهي ديگر، به خلاف، برآن اند که آن عصر، از اين حيث، نه تنها دچار زوال و رکود نبوده بلکه در برخي زمينه ها، به ويژه در زمينه نثر فارسي، قرين اعتلا و شکوفايي بوده است. حتي در اين زمان است که بعضي پژوهشگران، سهم هندوان را در ارتقاي زبان و ادبيات فارسي بيش از گذشته مي دانند. رقعات عالمگيري اورنگ زيب از نمونه هاي جالب توجه انشاي فارسي در اين دوره به شمار مي آيد. اشعار زيب النسا، دختر اورنگ زيب، نمودار ذوق شاعره اي تواناست. بيدل شاعر معروف هم زاده اين عصر است.
گفتني است که اورنگ زيب اولين فرمانرواي تيموري است که در کار اداري سمت واقعه نويس و سوانح نگار را مقرر کرد. کتاب بيست وسه جلدي فتاواي عالمگيري هم زير نظر وي نوشته شد که حدود هفتصد نفر از علماي عصر او در تدوين آن سهيم بودند.
پس از فوت اورنگ زيب، با آن که زوال حکومت تيموري آغاز گرديد، زبان فارسي از رواج باز نايستاد. غالب (وفات: 1869) شاعر معروف اين عصر است که به زبان هاي فارسي و اردو شعر مي گفت. از او آثار متعددي به نظم و نثر فارسي به جا مانده است. شاعران فارسي گوي مانند محمد شبلي نعماني و غلام قادر گرامي و، از همه مهم تر،علامه اقبال لاهوري در ترويج و گسترش زبان فارسي کوشش هاي بسيار کردند و به قول گرامي:
در ديده معني نگران حضرت اقبال                                  پيغمبريي کرد و پيمبر نتوان گفت
...

 نسخه قابل چاپ