بانک مقالات زبان و ادبیات فارسی

فعل در بعضي از زبانها مثل انگليسي بدون شناسه است يعني فعل با هر نهادي که به کار رود – اول شخص يا دوم شخص يا سوم شخص – صورت واحدي دارد:
                                                              We went   
                                           I wekt                           

                                                             went You                                       You went                                                                                                                         He went                                                       
  They went                                         { She went
                                                                                                                          It went     

 در بعضي از زبانها مثل فارسي و عربي و آلماني و روسي فعل داراي شناسه است به اين صورت که در آخر بن فعل تکواژي مي آيد که شخص و عدد فعل را مشخص مي کند.
رفتم               رفتيم
رفتي              رفتيد
رفت              رفتند
چنانکه ملاحظه مي شود، در آخر بن ماضي رفت، شناسه هاي – م، ي، o (در مضارع –َ د)، يم، يد، -َ ند آمده است.
در اين گفتار، بر آنيم که نقش شناسه را بررسي کنيم. آيا شناسه فعلي، در زبان فارسي، ضمير متصل فاعلي و فاعل (نهاد اجباري) است يا، چنان که از اين بررسي برمي آيد، نه ضمير است نه فاعل بلکه فقط شخص و عدد فاعل را مشخص مي کند.
پيش از پرداختن به آنچه در اين مبخث در دستورهاي زبان فارسي آمده، اشاره اي به نظر نحويان زبان عرب لازم مي نمايد زيرا دستورهاي زبان فارسي تحت تاثير آن بوده اند.
طي دورازده قرن که از تاليف نخستين کتاب صرف و نحو عربي يعني الکتاب سيبويه (148-180ه) مي گذارد، علماي صرف و نحو عربي شناسه را ضمير متصل مرفوع يا فاعلي و فاعل فعل دانسته اند (براي نمونه – سيبويه، ص 443؛ عبدالله بن عقيل، 698-769ه، ص 94؛ رشيد الشرتوني 1374، ص 72) ...

 نسخه قابل چاپ