بانک مقالات زبان و ادبیات فارسی

در ميان شاهكارهاي ادبي جهان، به دليل انديشه ها و جان مايه هاي مشترك، همانندي هاي بسيار به چشم مي آيد. در اين نوشته، با مقايسه داستان بهرام چوبينه از شاهنامه فردوسي و تراژدي مكبث اثر شكسپير و از راه باريك شدن در سرنوشت قهرمانان اين دو داستان مي كوشيم تا سرشت انساني را در پرتو انديشه دو شاعر نامدار شرق و غرب روشن تر ببينيم.
شاهنامه فردوسي و نمايشنامه مكبث شكسپير از جهات گوناگون همانندند: آفرينندگان هر دو در شمار ابرمردان ادبيات جهان اند؛ هر دو روايات تاريخي را دست مايه آفرينش ادبي خود ساخته اند؛ هر دو، طبعا به مقتضاي اثر هنري، در روايت دست برده اند؛ هر دو اثر در سال هاي پختگي و كمال خود- احتمالا در آخرين دهه زندگي- پديده آمده اند؛ و سرانجام، در هر دو اثر، سايه روشن هاي روح آدمي در مواجهه با قدرت نگاشته شده است.
نمايشنامه مكبث، چون ديگر آثار شكسپير در دوران كمال او، از نوع تراژدي است؛ اما اثر حكيم توس، اگر كاملا با موازين تراژدي منطبق نباشد، مايه هاي سرشار تراژيك دارد. دو داستان را ذيل سه عنوان- بستر، وقايع، شخصيت ها- بررسي مي كنيم و در اين بررسي آنها را همچون دو آيينه در مقابل هم مي گذاريم و مي كوشيم تا كمال و نقص هر يك را در ديگري باز جوييم.
ضمنا شايسته ديديم كه، در لابه لاي گفتار، هر واقعه را در جاي خود به اختصار نقل كنيم تا خوانندگان در جريان ماجرا قرار گيرند تا براي آنان يادآور خوانده هاي گذشته باشد.

 نسخه قابل چاپ