بانک مقالات زبان و ادبیات فارسی

تاتي خلخال از گويشهاي ايراني شمالي غربي است كه هم اکنون در دو بخش شاهرود و خورش رستم از توابع شهرستان خلخال رايج است. از آنجاكه اين گويش، گونه ها و لهجه هاي متنوعي دارد، در اين جستار از بخش خورش رستم، گونه كجلي، و از بخش شاهرود، گونه هاي لردي، کريني، دروي، کهلي و گيلواني انتخاب گرديده و از نظر ويژگيهاي ارگتيو با هم مقايسه شده اند.
در اين مقاله، ابتدا حالتهاي فاعلي و غيرفاعلي اسمها و ضماير توصيف شده اند، سپس جايگاه ناپايدار ضماير متصل غيرفاعلي (وندهاي ضميري) در ساختمان جملاتي كه ويژگي ارگتيو دارند با امثال متعدد نشان داده شده است، و در نهايت ساخت ارگتيو از جهات مختلف در قالب شش شكل مورد توصيف قرار گرفته است.
تاتي خلخال از برخي گويشهاي ارگتيودار به خاطر تبعيت فعل از مفعول معنايي در شمار و شخص، به ويژه، جنس دستوري متمايز است. در اين گويش علاوه بر فعلهاي ماضي متعدي، شواهدي وجود دارد كه برخي از فعلهاي لازم نيز متاثر از ساخت ارگتيو شده اند.

 نسخه قابل چاپ