بانک مقالات زبان و ادبیات فارسی

اين مقاله مباني نظري و مسايل روش شناختي بلاغت سنتي را بررسي مي كند، و بر آن است تا نقاط ضعف و قوت اين نظام بلاغي را در تحليل زيبايي سخن ادبي و قدرت تاثير بررسي كند. براي اين منظور در بخش نخست مباني نظري اين بلاغت را به بحث مي گذارد: قايل شدن به دو قطب حقيقي و مجازي براي جهان و زبان، تفكيك نقش لفظ و معني، جستجوي معاني قطعي، ترجيح وضوح بر ابهام، محدوديت تخيل در قلمرو ادراك حسي، بنياد ايدئولوژيك، غفلت از بافت و جزئي نگري در سطح كلمه و جمله، و نوشتارمحوري از اصول تئوريك بلاغت سنتي است. در بخش دوم مسايل ناشي از روش كار بلاغيون را به بحث مي گذارد. اين روشها كه منجر به محدود شدن اين دانش شده اند عبارت اند از: ترجيح شعر بر ديگر شكلهاي سخن، بي اعتنايي به تحول زبان و ذوق زمان، عدم تحقيق در متون ادبي، مدرسي شدن علم بلاغت، رونويسي و عدم نقد آرا پيشينيان. در پايان نتيجه مي گيرد كه بلاغت مبتني بر اين مباني از همسويي با تحول ذوق ادبي و دگرديسي تخيل و خلاقيت ادبي درمي ماند و بايد براي تدوين نظام بلاغي كارآمد، روشها و انتظارات بلاغت را تغيير داد.

 نسخه قابل چاپ