بانک مقالات زبان و ادبیات فارسی

مولوي از رهگذر خلاقيتهاي فردي و تحت تاثير تعينات اجتماعي، فرايند توليد متن مثنوي را تجربه مي كند؛ وي در زباني خاص و تحت تاثير انگيزه هاي متعدد به توليد اين متن با ويژگيهاي صوري خاصي مي پردازد. اين نشانه ها و ويژگيها كه محصول تلاقي گفتمانهاي متنوع و متكثر و صورت بنديهاي مختلف است؛ از مثنوي متن درهم تافته اي ساخته كه نشانه هاي مربوط به گفتمانهاي مختلف را به سادگي در آن نمي توان از هم تشخيص داد. يکي از نهرهاي شگرف و شگفتي كه از چشمه هاي سه گانه مثنوي معنوي روان است و تا حدودي تحت الشعاع نهرهاي ديگر آن قرار گرفته، نهر مباحث و مسايل فقه و اصول است كه يادگار و نمايانگر بعد دانشمندي مولوي است. اين مقال بعد از اشاره اي اجمالي به اين بعد از شخصيت او، به تبيين گفتمان فقهي مثنوي و جلوه هاي گوناگون آن مانند طهارت، زكات، روزه، نماز، حج، جهاد و برخي قواعد فقهي و فتاوي آن مي پردازد و نشان مي دهد که مولوي نيز با دخل و تصرف در فرايند عمل اين گفتمان و قرار دادن اصطلاحات و سازه هاي زباني خاص قواعد فقهي در بافت و موقعيت زباني و بياني جديد و مغاير با موضع و رابطه واقعي و تعيين شده، از آنها به مثابه ابزار معرفت شناسي تازه اي بهره گرفته و به دليل همين تعارض و تضاد گفتماني است که تفکر نسبتا مستقل و رهايي بخش او شکل مي گيرد.

 نسخه قابل چاپ