مقالات نقش اخلاق در علوم و فناوری

رشد مقوله اخلاق و تاثير آن بر نظامهاي تصميم گيري در سازمانها از اهميت فزاينده اي برخوردار است. شناخت الگوها و مکاتب اخلاقي و سپس اجرايي نمودن آن در فضاي عملياتي کمک مي کند که جامعه جهاني به سوي تصميم گيري اخلاقي پيش رود. وارد کردن مولفه اخلاق در مساله تصميم گيري با کاستيهايي همانند فقدان دستگاه مناسب به منظور قياس ميان تابع مطلوبيت گزاره هاي اخلاقي با ساير مطلوبيتهاي محسوس همانند سود و يا درآمد، فقدان راهکار مناسب در شرايط تعارض بين گزاره هاي اخلاقي با منافع و اهداف سازمان و همچنين عدم شفافيت جايگاه متغيرهاي اخلاقي در نظام تصميم گيري رو به روست. اين کاستيها باعث آن شده است که فضاي مباحث اخلاقي بيشتر سمت و سوي نظري و انتزاعي به خود بگيرد و کمتر در فضاي عملياتي سازمان، امکان اجرايي کردن آن به وجود آيد.
يکي از حوزه هاي تصميم گيري در سازمانها، تصميم گيري در حوزه علوم و فناوري است؛ حوزه اي که در حد خود گسترده است و از تصميم گيري براي خريد و انتقال فناوري صنعتي و تخصيص بهينه منابع مختلف تحقيق و توسعه در يک سازمان تا به کار بستن شيوه هاي درماني براي بيماران يک بيمارستان را در بر مي گيرد.
اين مقاله ضمن معرفي دستگاه اخلاقي راس به عنوان يک مکتب سازوار در حوزه اخلاق تلاش مي کند که در ابتدا امکان بهره مندي از گزاره هاي اخلاقي را در نمونه هاي رايج تصميم گيري چند معياره پديد آورد و در نتيجه فضاي بهره گيري از آنها را در تصميم گيري هاي سازماني فراهم سازد. در ادامه تلاش شده تا با ارايه مفهوم ارزش مورد انتظار اخلاقي، مجموعه کنشهاي انساني در حوزه تصميم گيري در قالب گردآوري  ارزشهاي مورد انتظار ناشي از اجراي وظايف هفتگانه راس و مشتقات آن متجلي شود و ساير اهداف همانند افزايش سود، درآمد و يا کاهش ضرر در قالب يک وظيفه اخلاقي بازخواني شود. در اين صورت، علاوه بر پيش بيني و تبيين رفتار تصميم گيران، امکان ارايه نمونه هاي اجرايي براي تصميم گيري بر مبناي ارزش مورد انتظار اخلاقي فراهم مي شود.

 نسخه قابل چاپ