مقالات نقش اخلاق در علوم و فناوری

زمينه: داوري مقاله هاي مجلات علمي سواي اين كه يك كار علمي است يك كار اخلاقي نيز قلمداد مي شود. داوران با پذيرش، رد يا ارايه پيشنهادهاي اصلاحي به نويسندگان مقالات، نقش برجسته اي در فرايند داوري دارند. اين مقاله داوران مجله هاي علمي را در كانون توجه قرار مي دهد و هنجارهاي رايج در ارتباط با داوران مقالات، منابع انتخاب ، معيارهاي انتخاب و عملكرد آنها و نواقص و كاستي هاي رايج در گزارش هاي داوران مجله هاي علمي ايران را بررسي مي نمايد.
روش پژوهش: اين پژوهش اكتشافي و توصيفي و نيز يك مطالعه كمي و كاربردي است. روش اجراي آن پيمايش و ابزار گردآوري داده ها، پرسشنامه است. جمعيت آماري اين پژوهش شامل 245 مجله علمي ايران است.
يافته ها: اين پژوهش نشان مي دهد در مجله هاي علمي ايران از دو منبع «اعضاي هيات تحريريه» و « فهرست اسامي داوران موجود در مجله» براي انتخاب داوران مقالات، بيشتر استفاده مي شود. سه معيار «سرشناس بودن در حوزه هاي موضوعي مجله»، «سابقه گزارش هاي داوري مفيد و سازنده» و «داشتن تجربه در حوزه داوري براي مجله هاي علمي» براي انتخاب داوران بيشتر اهميت دارند. عملكرد داوران جوان در سه ويژگي «نظم و رعايت وقت»، «دقت نظر در داوري مقاله»، «ارايه پيشنهادهاي سازنده براي اصلاح مقاله» بهتر از داوران مسن است. نتيجه ديگر اين كه در مجله هاي علمي ايران تمايل بيشتري به استفاده از داور داخلي نسبت به داور خارجي وجود دارد. و «طولاني بودن زمان داوري» مهم ترين مشكل مجله هاي علمي ايران است.
نتيجه گيري: نتايج اين پژوهش نشان مي دهد مجلات علمي ايران در مجموع تمايل بيشتري به انتخاب داوران داخلي (اعضاي هيات تحريريه) دارند. اين نتيجه گيري با توجه به محوريت اعضاي هيات تحريريه در مجلات علمي ايران حايز اهميت است. همچنين نتايج اين پژوهش نشان مي دهد عملكرد داوران جوان نسبت به داوران مسن بهتر است. ضمن اين كه مجلات علمي ايران براي انتخاب داوران شان بر معيارهاي كيفي (سرشناس بودن، سابقه و تجربه داور) تاكيد دارند. دست آخر اين كه مجلات علمي ايران همچنان با مشكل طولاني بودن زمان داوري مقالات مواجه هستند.

 نسخه قابل چاپ