بانک مقالات الهیات و معارف اسلامی

در مورد حجيت استصلاح (مصالح مرسله)، هم در ميان خود مذاهب فقهي اهل تسنن و هم ميان اهل تسنن و اماميه بحث و اختلاف نظر وجود دارد و هر كدام بر ادعاي خود، استدلال هايي ارايه كرده و احيانا در رد و اثبات استصلاح به افراط و تفريط هايي دچار گشته اند. مقاله حاضر درصدد اثبات اين مطلب است كه استصلاح با ضوابطي كه توسط فقها بيان شده از جمله اينكه مصلحت ضروري، قطعي، كلي و در زمينه مسايل اجتماعي و نه عبادي باشد، نياز ضروري فقه اسلامي، بخصوص در زمينه پاسخگويي به مسايل حكومتي است. و اينكه بعضي از اهل تسنن استصلاح را يك منبع مستقل براي كشف و استنباط احكام فقهي دانسته و عده اي ديگر از آنها همراه با گروهي از اماميه آن را مطابق بعضي از تعاريف، زير مجموعه و از مصاديق دليل سنت دانسته و يا مشهور اماميه، استصلاح را زير مجموعه و از مصاديق دليل عقل برشمرده اند، مساله اي فرع بر اصل نياز ضروري فقه حكومتي پويا، به استصلاح است. چيزي كه در عمل، گريز و گزيري از آن وجود ندارد.

 نسخه قابل چاپ