بانک مقالات الهیات و معارف اسلامی

در نظام اقتصادي اسلام، به منظور اجراي عدالت و جلوگيري از پيدايش اختلاف شديد طبقاتي از گنج اندوزي و انباشت ثروت نهي شده و به موجب صريح قرآن کريم، مرتکب آن به عذابي سخت نويد داده شده است. از نگاه بسياري از فقها و مفسران، اکتناز حرام تنها با انباشت ثروت و خودداري گردآورنده، از پرداخت زکات محقق مي شود، ولي از منظر برخي ديگر، شمول نهي در آيه مزبور، از اين فراتر است و شامل گنج اندوزي که زکات خود را ادا کرده و از ديگر وظايف مالي خود نسبت به جامعه خودداري نموده نيز مي گردد. در اين نوشتار، ضمن بررسي نظريه هاي مختلف، به تحقيق در اين مساله پرداخته شده که عليرغم ديدگاه اکثريت، اکتناز حرام، به موارد گردآوري ثروت با خودداري از پرداخت زکات منحصر نمي شود، بلکه اين عنوان، شامل منع از اداء ديگر حقوق مالي و رفع خلاهاي اقتصادي جامعه نيز مي گردد. همچنين، حکم کنز از جهت شمول قانون زکات و خمس از نظر فقه اماميه و مذاهب اربعه به طور خلاصه مورد بررسي قرار گرفته است.