بانک مقالات الهیات و معارف اسلامی

از نظر شيعه، اولي الامر منحصر در امامان معصوم و عترت پيامبر(ص) است. مشروعيت اطاعت از آنان به دليل نصب و اطلاق اين اطاعت نيز به دليل عصمت ايشان است. تمام علماي اهل تسنن به جز فخر رازي، اولي الامر را معناي عام (بدون انحصار در افرادي خاص) با مصاديق متعدد مي شناسند و براي مشروعيت اطاعت از آنان، قيد «عدم معصيت» را لحاظ مي كنند كه اين نظريه با چند اشكال مواجه است. فخر رازي اولي الامر را شوراي اهل حل و عقد مي داند و بر اطلاق اطاعت از ايشان تاكيد مي ورزد. وي عصمت شوراي اهل حل و عقد را مبناي مشروعيت اطاعت مطلق از آنان بر مي شمرد. ديدگاه فخر رازي نيز داراي اشكال هاي متعدد و نوعي تناقض است. او كه همانند شيعه به عصمت اولي الامر معتقد است، بر ديدگاه شيعه مناقشه هايي دارد تا از رهگذر آنها از نظريه خود دفاع كند؛ ليكن اين مناقشه ها تام نيست و قابل نقد و رفع است.