بانک مقالات الهیات و معارف اسلامی

تاريخ فقه اسلامي شاهد شكل گيري دو جريان به ظاهر هم سو و مشابه- هر چند در دو مقطع زماني و با جلوه هاي متفاوت- بوده است. يك جريان، جنبش اخباريه در مكتب اماميه است كه با رويكردي تازه در باب شريعت ورزي، ضمن نفي اجتهاد، عقل را در رسيدن به احكام شرعي، ناتوان مي شمارد.
جريان دوم سلفيه است كه در ميان اهل سنت، اگر چه در اساس يک جريان اعتقادي است و صرفا يك حركت فقهي نيست، اما در عرصه فقه و شريعت نيز نگاههاي ويژه اي دارد که تا حدود زيادي مشابه ديدگاه هاي اخباريه است.
ژرف انديشي در آموزه ها، رويكردهاي كلان و متدولوژي اين دو جريان مهم اصول گرا، وجود مشاكلت ها و احيانا تاثير و تاثرهايي را ميان آنها آشكار مي سازد.
مواجهه اين دو جريان با فرآيند اجتهاد، نفي عقلانيت در ساحت احكام، غيرموجه دانستن استدلال ها و براهين عقلي در فهم شريعت و تکيه کامل بر روايات، از مهم ترين مواردي است كه ميان آن دو به نوعي همگن و متجانس مي نمايد.
در اين پژوهش، تلاش شده است تا گوشه هايي از مشابهت هايي اين دو جريان، به ويژه در نوع نگاهي که به عقل دارند، مورد تامل و بررسي قرار گيرد.

 نسخه قابل چاپ