بانک مقالات الهیات و معارف اسلامی

اين مقاله اعتبار تفسير منسوب به علي بن ابراهيم را نقد و بررسي مي کند. تفسير قمي موجود تلفيقي از روايات ابوالفضل العباس از علي بن ابراهيم و ابوالجارود و روايات ساير مشايخ است؛ و از طرف ديگر شيخ كليني در كتاب كافي روايات تفسيري متعددي از قول استاد خود علي بن ابراهيم آورده است نويسنده روايات تفسيري علي بن ابراهيم در كتاب كافي را استخراج نموده و در ضمن تطبيق تك تك آنها با روايات تفسيري قمي فقط به يك مورد انطباق برخورد نموده است.
با تتبعي كه در اسناد روايات تفسيري علي بن ابراهيم صورت گرفت، در سلسله اسناد راويان ضعيفي وجود دارند كه به كذب، غلو و جعل حديث متهم هستند و روشن است كه توثيق علي بن ابراهيم شامل حال اين افراد نخواهد شد.
با بررسي معيارهاي متني و چگونگي متن روايات تفسيري قمي مشخص شد که برخي روايات تفسيري قمي با موازين عقل و شرع سازگار نيست كه از جمله آنها مي توان به رواياتي اشاره كرد كه مقام عصمت انبيا را مخدوش كرده است. يا در بسياري از آنها دست واضعان حديث و خرافه پردازان به خوبي نمايان است.
بر اين اساس به اين نتيجه دست مي يابيم كه تفسيري كه در اختيار شيخ كليني بوده، متفاوت با تفسيري است كه هم اكنون در دست ماست.

 نسخه قابل چاپ