بانک مقالات الهیات و معارف اسلامی

اعتقاد به سريان كمالات وجودي از قبيل حيات، علم، قدرت، اراده، تكلم و ... در تمام مراتب هستي اعم از مادي و مجرد از اصول مسلم و پذيرفته شده در «حكمت متعاليه» است. در دوران معاصر، دانشمندان علوم تجربي با تحقيقات گسترده در مورد برخي مواد و اشياي ظاهرا بي جان مانند آب، وجود نوعي شعور و آگاهي را در آنها به اثبات رسانده اند، اين در حالي است كه قرن ها پيش انديشمندان و حكماي مسلمان مانند صدرالمتالهين شيرازي (ره) با الهام از آيات نوراني قرآن كريم و با براهين متقن عقلي به اثبات سريان علم و آگاهي در ميان اشياي مادي پرداخته بودند. در قرآن كريم آيات فراواني وجود دارد كه بر وجود علم و شعور در همه اشيا به خصوص اشياي مادي دلالت مي كند، مانند آياتي كه در آنها از تسبيح عمومي همه مخلوقات اعم از مادي و مجرد سخن به ميان آمده است، چرا كه تسبيح فرع علم و شعور است و تا علم و شعور در كار نباشد آن هم محقق نمي شود.
صدرالمتالهين شيرازي نيز با استفاده از اصولي چون «شوق هيولي به صورت»، «اصالت، بساطت و وحدت تشكيكي وجود»، «رابطه موجودات طبيعي با آثار و غاياتشان» و اينكه «همه مخلوقات مظاهر ذات و مجالي صفات حضرت واجب تعالي هستند» به اثبات سريان علم و آگاهي در همه مراتب هستي به خصوص در اشياي مادي پرداخت.

 نسخه قابل چاپ