بانک مقالات الهیات و معارف اسلامی

قاعده «بسيط الحقيقه كل الاشيا و ليس بشي منها» ثابت مي كند كه واجب الوجود از آنجايي كه بسيط الحقيقه است،‌ واجد كمالات و جهات وجودي تمام اشيا و فاقد حدود، تعينات و نقايص آنهاست. اين قاعده نخستين بار توسط صدرالمتالهين شيرازي به صورت برهاني بيان شده است. مقاله حاضر، نخست به توضيح و تبيين و تحليل منطقي اين قاعده مي پردازد و درباره حدود موضوع و محمول و نوع حمل در آن به بحث مي نشيند و پس از تحليل منطقي برهان اثباتي آن، نشان مي دهد كه صدرالمتالهين در تدوين اين قاعده در چهار محور زير از آرا عرفا متاثر بوده است: الف) وحدت شخصي وجود؛ ب) ظهور اتم و اعلاي اشيا در عالم اسما و صفات حق تعالي؛ ج) اعيان ثابته؛ د) تعبير اجمال در عين تفصيل و تفصيل در عين اجمال. در نهايت اين نتيجه حاصل مي شود كه نيل تام به حقيقت اين قاعده به نيروي تفكر فلسفي در كنار شهود عرفاني امكان پذير بوده است.

 نسخه قابل چاپ