بانک مقالات الهیات و معارف اسلامی

از دير باز «سعادت حقيقي» در كنار كمال، خير و لذت هاي انسان مورد گفتمان حكيمان و فيلسوفان بوده است. به خاطر گستردگي اين مفاهيم، به ويژه سعادت حقيقي، رويكردها و ديدگاه هاي گوناگوني در باره آن وجود داشته و تاكنون هيچ ملاك مورد توافق همگاني ارايه نشده است. بدين روي، در اين مقاله كوشش شد، تا زواياي ناپيداي سعادت حقيقي آشكار و لايه هاي گوناگون آن در عرصه هاي مختلف دنيا و آخرت از منظر صدرا معرفي شود. بر اين اساس، رهيافت ها و فرضيه هاي «سعادت مادي و حسي» «سعادت روحاني» و «سعادت باطني و نشاط دروني» به عنوان فرضيه هاي احتمالي و رقيب و «سعادت جامع نگر» با رويكرد خاص صدرايي، به عنوان «خود شكوفايي عقلي و سعادت حقيقي» فرضيه اصلي تحقيق، مورد تحليل و ارزيابي قرار گرفته است.
در اين مقاله با كمك مباني نظري مانند: اصالـه الوجود، تشكيكي بودن وجود، جسمانيه الحدوث و روحانيه البقا بودن نفس، حركت جوهري و اختيار انسان، رابطه دنيا و آخرت، اتحاد نفس با قوا، و اتحاد عاقل و معقول به راحتي امتياز ديدگاه صدرالمتالهين با حكيمان ديگر در رهيافت جامع نگر روشن گرديده و سعادت حقيقي تثبيت شده است.
بنابراين، از ديدگاه صدرا، سعادت يا حقيقي يا غير حقيقي است؛ اين دو يا دنيوي يا اخروي مي باشند؛ اين چهارتا، يا وابسته به حواس ظاهري، باطني و قواي تحريكي است، يا معلول عقل نظري و عقل عملي است؛ سعادت حقيقي انسان مربوط به عقل انسان به دليل اتم بودن، اقوي، الزم، اشد و اكثر بودن آن است. هركدام اين سعادت عقل نظري و عملي يا حداقلي يا حد متوسطي يا حداكثري هستند.

 نسخه قابل چاپ