بانک مقالات الهیات و معارف اسلامی

جستار حاضر يکي از موضوع هاي حائز اهميت هستي شناسي را در کانون فکري دو انديشمند، فخر رازي و ابهري، مورد تامل قرار مي دهد. اهميت آراي فخر رازي و نگاره هاي او، در رديابي تاريخي مسائل و بنيان آنها بر کسي پوشيده نيست. مي توان از تلاش فخر، با عنوان پروژه تکميلي - تنقيحي ياد کرد؛ آثار وي، به ويژه کتاب المباحث المشرقيه، خود شاهد اين ادعاست. وي در آثار خويش کوشش کرده مساله اشتراک وجود را از دل آثار گذشتگان استخراج و براهيني بر اين امر اقامه کند. خود اين مساله را مي توان در دل تفکر بنيادين فخر در همان پروژه ياد شده معنا کرد و فهميد. ادله تنقيحي فخر رازي بر مقوله اشتراک وجود، اقبال فراواني نزد انديشمندان واپسين داشته است؛ هر چند که بنيان آنها در تفکر ماقبل فخر نيز حضور داشت. ابهري نيز که در نگاره هاي خود تحت تاثير فخر است، رويکردي همسان گونه با فخر دارد. آراي فخر در مورد اشتراک معنوي و لفظي وجود در آثارش مختلف است. جالب آن است که ابهري نيز چنين رهيافتي دارد. در اين مقال، سعي خواهيم کرد ادله اقامه شده از سوي هر دو انديشمند را بر هر دو نحو برداشت، گردآوري کنيم. همچنين کارکرد اين مساله را در مبحث خداشناسي بررسي خواهيم کرد.

 نسخه قابل چاپ