بانک مقالات گوناگون از کلیه رشته ها

يکي از رويکرد هاي برنامه ريزي توسعه آموزش عالي پاسخ گويي به تقاضاي اجتماعي آموزش عالي است. اين مهم، خود، ضرورت شناخت و برآورد تقاضاي اجتماعي را در سال هاي آتي مطرح مي کند. اين مقاله که برگرفته از يک طرح پژوهشي است سعي کرده است حتي المقدور به اين مساله بپردازد و برآوردهايي از تقاضاي آموزش عالي در دوره 88 -1380 به تفکيک جنسيت، گروه هاي آزمايشي، دوره هاي مختلف و گروه هاي سني مختلف ارائه کند و به شناختي در مورد چگونگي تاثير متغيرهاي اقتصادي اجتماعي بر تقاضاي آموزش عالي نايل آيد. براي اين منظور، ابتدا با استفاده از ارقام به دست آمده از شاخص هاي گذر تحصيلي در آموزش عمومي و متوسطه، جداول جريان دانش آموزان (گروههاي همسن و سال) تشکيل و تعداد دانش اموزان سال آخر متوسطه و از آنجا تقاضاي اجتماعي آموزش عالي- که با تعداد داوطلبان آزمون سراسري دانشگاهها و موسسات آموزش عالي با استفاده از محاسبه نرخ مشارکت در آموزش عالي به تفکيک گروه سني و پيش بيني تحولات آن در آينده برآورد شد. در مرحله سوم، با تشکيل معادلات رگرسيوني توصيف کننده تغييرات تقاضاي اجتماعي آموزش عالي، تاثير چند متغير اقتصادي اجتماعي شناسايي شدند و از الگو هاي بدست آمده براي برآورد تقاضا در سال هاي آتي استفاده گرديد. اهم نتايج به دست آمده حاکي از آنند که به دليل کاهش نرخ مشارکت مردان در آموزش عالي که گروههاي اصلي جمعيتي رخ داده است و تداوم نرخ ثبت نام ناخالص زنان بر مردان در سال هاي آتي نيز سهم زنان در کل متقاضيان آموزش عالي رو به افزايش و سهم مردان رو به کاهش خواهد بود علاوه بر کاهش سهم مردان در کل تقاضاي اجتماعي، سهم آنان در پذيرفته شدگان نيز کاهش يافته است و اين پديده همراه با اين واقعيت که نرخ حضور زنان، حتي (دانش آموختگان آموزش عالي) در بازار کار نسبت به مردان کمتر است. مي تواند آثار نامطلوبي بر ذخيره دانش نيروي انساني فعال کل اقتصاد در آينده داشته باشد. شواهد آماري نشان مي دهند که کاهش تمايل به ادامه تحصيل در بين پسران از نظام قبل از دانشگاه نشات مي گيرد. همچنين شواهد به دست آمده از روند تحولات جمعيتي در آينده نيز حاکي از آنند که ترکيب سني متقاضيان آموزش عالي در سال هاي آتي به نفع گروه هاي سني بالاتر تغيير خواهد يافت. به عبارت ديگر، در سال هاي آتي سهم بيشتري از تقاضاي آموزش عالي را تقاضاي تامين نشده سال هاي قبل تشکيل خواهد داد و در اين مجموعه، سهم گروه آزمايشي علوم انساني بيشتر خواهد بود. بر آورد هاي نهايي نشان مي دهند که روند افزايش تقاضاي اجتماعي زنان تا سال 1378 ادامه، ولي تقاضاي اجتماعي مردان حداکثر تا شال 1383 افزايش و پس از آن کاهش خواهند يافت نتايج تحليلي الگوي تاثير گذاري متغير هاي اجتماعي بر تقاضاي اجتماعي زنان و مردان براي آموزش عالي حکايت از آن دارند که متغير هاي مربوط به بازار کار داراي بيشترين تاثير هستند ضمن اينکه متقاضيان آموزش عالي چشم انداز آتي اقتضادي را بيشتر در جهت تحديد فرصت هاي شغلي پيش بيني مي کنند و همين عامل موجب مي شود که تقاضاي مردان براي آموزش عالي کاهش يابد. توزيع تقاضاي اجتماعي در گروه هاي آزمايشي در سال هاي آتي به نفع گروه علوم رياضي و فني تغيير خواهد کرد و اگر چه تقاضاي زنان براي گروه علوم انساني افزايش خواهد يافت، سهم گروه علوم انساني در تقاضاي اجتماعي مردان و سهم گروه علوم تجربي در هردو، روند نزولي خواهند داشت. تقاضا براي دوره هاي شبانه و نيمه حضوري تا سقف 67 درصد تقاضاي اجتماعي زنان و 60 درصد تقاضاي اجتماعي- حداکثر تا 51 درصد تقاضاي اجتماعي زنان و 39 درصد تقاضاي اجتماعي مردان افزايش خواهند يافت.

 نسخه قابل چاپ