پاسخ به:بانک مقالات گوناگون از کلیه رشته ها
شنبه 2 اردیبهشت 1391 2:06 PM
5 : پژوهش هاي روستايي پاييز 1389; 1(3):109-130. |
واکاوي و تبيين تاثير خشکسالي بر مناطق روستايي شهرستان زنجان (مطالعه موردي: روستاي حاج آرش) |
رضايي روح اله*,حسيني سيدمحمود,شريفي اميد |
* دانشکده کشاورزي، دانشگاه زنجان |
خشکسالي به عنوان بلاي طبيعي و پديده اي اجتناب ناپذير از ديرباز در پهنه وسيع کشورهاي مختلف - به ويژه مناطق واقع در اقليم هاي گرم و خشک - به دفعات به وقوع پيوسته و خسارات زيادي در زمينه هاي اقتصادي، اجتماعي، زيست محيطي و مانند آن به همراه آورده است. بدون ترديد، نخستين گام به منظور مقابله مناسب با خشکسالي و پيامدهاي آن، شناخت و درک دقيق اين پديده و تاثيرات ناشي از آن در ابعاد مختلف است، تا بتوان بر اساس آن، راهبردها و راهکارهاي اثربخشي را در اين زمينه تدوين کرد و به کار گرفت. با توجه به اهميت موضوع، تحقيق حاضر با هدف «واکاوي و تبيين تاثير خشکسالي در مناطق روستايي شهرستان زنجان» صورت پذيرفت. اين تحقيق از نظر ماهيت، از نوع پژوهش هاي کمي، از لحاظ ميزان و درجه کنترل، غيرآزمايشي و از نظر نحوه گرد آوري داده ها، از نوع تحقيقات ميداني قلمداد مي شود. جامعه آماريِ تحقيق را 683 نفر از کشاورزان روستاي حاج آرش تشکيل داده اند که با توجه به جدول مورگان و کرجس، تعداد 250 نفر از آنان از طريق نمونه گيري تصادفي ساده براي انجام تحقيق انتخاب شدند. براي گرد آوري داده ها از پرسشنامه استفاده گرديد. اعتبار (روايي) پرسشنامه با نظر پانل متخصصان و صاحب نظران در زمينه موضوع مورد پژوهش مورد تاييد قرار گرفت. براي تعيين قابليت اعتماد (پايايي) ابزار تحقيق پيش آزمون انجام گرفت که مقدار آلفاي کرونباخ محاسبه شده براي هر يک از مقياس هاي اصلي پرسشنامه در حد مناسب (بالاي 0.75) بود. داده هاي گرد آوري شده با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. براي تجزيه و تحليل داده ها از آمار توصيفي (شامل فراواني، درصد و ميانگين) و آمار استنباطي (شامل تحليل عاملي) و همچنين بررسي وضعيت منطقه از نظر شدت خشکسالي از شاخص استانداردشده بارش (SPI) استفاده شد. نتايج به دست آمده بر اساس شاخص SPI در خصوص وقوع خشکسالي در منطقه مورد مطالعه بين سال هاي 1384 تا 1387 حاکي از آن بود که طي سال هاي 1385 و 1386 منطقه مورد مطالعه در وضعيت خشکسالي ملايم و در سال 1387 در وضعيت خشکسالي متوسط بوده است. همچنين يافته هاي تحليل عاملي نشان داد که تاثير خشکسالي در روستاي حاج آرش در سه عامل اقتصادي، زيست محيطي و اجتماعي - روانشناختي ظاهر مي شود، که اين سه عامل در مجموع در حدود 61.39 درصد واريانس را تبيين مي کنند. |
كليد واژه: خشکسالي، اقتصاد روستايي، توسعه روستايي، شهرستان زنجان |
نسخه قابل چاپ |