بانک مقالات کشاورزی

آب به عنوان يكي از مهمترين و محدودكننده ترين نهاده هاي كشاورزي به شمار مي آيد و استفاده بهينه اقتصادي از آن بخصوص در مناطق خشك و نيمه خشك از اهميت خاصي برخوردار است. از آنجا كه نزديك به 93 درصد منابع آب تجديد شونده سطحي و زيرزميني در بخش كشاورزي مصرف مي گردد، هرگونه تلاش براي صرفه جويي در مصرف آب در اين بخش مي تواند حياتي باشد. از جمله ابزارهاي موثر در تحقق يافتن اين هدف، تعيين كارآيي مصرف آبياري محصولات كشاورزي و قيمت گذاري آب است. به بيان ديگر مديريت تقاضاي آب كشاورزي از راه نرخ گذاري آب مي تواند موجبات توسعه پايدار كشاورزي در كشور را فراهم آورد. براي نيل به اين اهداف تحقيقي بر روي 4 مزرعه در شهرستان بردسير كه با سيستم دوار مركزي آبياري مي شوند طي دو سال متوالي 81-80 و 82-81 انجام گرديد. براي تعيين شاخص كارآيي مصرف آبياري داده هاي لازم براي محصولات عمده منطقه شامل گندم، چغندر قند، ذرت و يوجه جمع آوري و سپس مقدار کارايي براي هركدام از محصولات و در مزارع مختلف محاسبه گرديد. همچنين جهت تعيين قيمت آب از روابط مربوط به هزينه استحصال و انتقال آب استفاده شد. نتايج بدست آمده نشان داد كه حداكثر كارايي مصرف آب در زراعت ذرت(9.98kg/m³)  و حداقل آن در زراعت گندم (0.11kg/m³) مي باشد. همچنين قيمت تمام شده آب براي 4 مزرعه به طور متوسط با نرخ بهره 15 درصد به ترتيب 205، 323، 146، 237 ريال بدست آمد و با استفاده از شاخص كارايي مصرف آب آبياري، شاخص كارايي ريالي مصرف آبياري براي محصولات مختلف تعريف و تعيين گرديد. بر اساس نتايج اين شاخص براي محصولات گندم، چغندرقند، ذرت و يونجه به ترتيب بين 2.4-6.1، 3.5-6.5، 5.6-6.5 و 4.3-6.5 تغيير مي نمود. سپس با استفاده از مقادير بازده ريالي آب اولويت هاي كشت محصولات مختلف در مزارع انتخابي تعيين گرديد. بر اساس نتايج در مزارع 1، 3 و 4 اولويت اول با محصول چغندر قند و در مزرعه 2 اولويت اول با محصول ذرت مي باشد و در تمامي مزارع اولويت آخر با محصول گندم است.