بانک مقالات کشاورزی

بندهاي اصلاحي سازه هاي كوچكي هستند كه به منظور كاهش شيب آبراهه، كاهش سرعت جريان و مهار فرسايش در آبراهه ها و با استفاده از مصالحي مانند چوب، سنگ، سنگ و ملات و توريسنگ ساخته مي شوند. اين سازه ها در سطح گسترده اي در طرح هاي حفاظت خاك و آبخيزداري توسط دستگاه هاي اجرايي در سال هاي اخير مورد استفاده قرار گرفته و بخش عمده اي از هزينه ها را به خود اختصاص داده است. فاصله و ارتفاع بندهاي اصلاحي به عوامل مختلفي نظير شيب و ابعاد آبراهه، مصالح بستر، رواناب و رسوب و سطح حوزه بالادست بستگي دارد. فاصله و ارتفاع بندها به هم وابسته بوده و در تامين اهداف طرح و هزينه ها نقش اساسي دارد. بندهاي كوتاه به فواصل كم و در تعداد زيادتري ساخته مي شوند و هزينه واحد كار آنها كمتر است. در حاليكه بندهاي با ارتفاع زياد در فواصل بيشتر و تعداد كمتري ساخته مي شوند و هزينه واحد كار آنها بيتشر است. اگر هدف از احداث بند اصلاحي تثبيت شيب آبراهه باشد، هر دو نوع بندهاي كوتاه و بلند ممكن است اهداف طرح را برآورده كند. در مواردي كه كنترل رسوب و انباشت رسوبات در پشت بندها مدنظر باشد، بندهاي با ارتفاع بلند كارآيي بيشتري خواهند داشت. در اين مقاله با بررسي منابع در خصوص تعيين فاصله و ارتفاع بندهاي اصلاحي و بررسي ميداني يكي از حوزه هايي كه قبلا عمليات اجرايي بندهاي اصلاحي در تنوع هاي مختلف نوع، فاصله و ارتفاع اجرا شده است (زير حوزه گوش و بهره برداري از حوزه آبخيز سد كارده)، عملكرد اين سازه ها از نظر نگهداشت رسوب و هزينه هاي احداث براي فوصال و ارتفاع هاي مختلف بررسي شده و توصيه هايي براي انتخاب فاصله و ارتفاع مناسب و در راستاي برآورده كردن اهداف طرح اجرايي ارايه شده است.