بانک مقالات کشاورزی

در اين مقاله نقش پوشش گياهي در جلوگيري از فرسايش و تثبيت كناره هاي رودخانه قره چاي از محل سرشاخه شراء تا محل اتصال شاخه (قره چاي) سيمينه رود استان همدان، به طور تقريبي 300 كيلومتري مورد ارزيابي قرار گرفتهاست. اين تحقيق نشان داد در مقاطعي با شرايط هندسي و هيدروليكي يكسان، بازه هاي با پوشش گياهي از نوع درخت بيد و صنوبر داراي فرسايش كمتري هستند. همچنين در بازه هاي با تركيب پوشش درختي و علفي، عملكرد پوشش در تثبيت جداره هاي رودخانه بسيار موثر تر بوده و مقدار فرسايش به مراتب كمتر وجود داشته است. همچنين در كناره هاي رودخانه و در منطقه سيلابي و مرطوب، درختان بيد نسبت به صنوبر از پايداري بيشتري برخوردار مي باشند. گونه هاي صنوبر به دليل نياز آبي كمتر نسبت به بيد، توانسته است در نقاط خشك تر رودخانه و معمولا دراولين پادگانه پس از بستر رودخانه به عنوان دومين خط حفاظتي عمل نمايد. بر اساس نقشه هاي توپوگرافي رقومي شده حوزه آبخيز قره چاي، سينوزيته 632 قوس در مسير رودخانه، محاسبه گرديد. بطوريكه بسته به ميزان ضريب سينوزيته براي هر قوس، سه كلاس به لحاظ حساسيت به فرسايش تعريف گرديد. اين كلاس ها كه عبارتند از قوس هاي واقع در كلاس زير بحراني، قوس هاي واقع در كلاس بحراني و قوس هاي واقع در كلاس فوق بحراني به ترتيب واجد سينوزيته ي كمتر از 1.15، سينوزيته 1.15 تا 1.5 و سينوزيته بالاي 1.5 مشخص گرديد. در قوس هاي زير بحراني، با توجه به اينكه فرسايش كناري چندان مشكل آفرين نيست، ايجاد پوشش در پاشنه جداره ي رودخانه عمل حفاظتي را به خوبي انجام داده است. در قوس هاي بحراني، كه با مشكل فرسايش در جناح خارجي پيچ و رسوبگذاري در جناح داخلي مواجه بوده است، استقرار پوشش در پاشنه و جناحين رودخانه امري ضروري است. در قوس هاي فوق بحراني كه فرسايش شديد و جابجايي محور رودخانه صورت مي گيرد. استقرار پوشش گياهي علفي و درحتي در پاشنه، جناجين و دشت سيلابي رودخانه لازم و ضروري بوده ولي به تنهايي موثر نبوده و نياز به انجام عمليات پشتيباني و اجراي سازه هاي مكانيكي مي باشد.