بانک مقالات کشاورزی

نظر به اينكه بروز رواناب در بخشهاي مختلف حوزه و تجميع آنها در آبراهه ها نقش مهمي در فرسايش و توليد رسوب ايفا مي نمايد، لذا هر گونه عمليات كنترلي در جهت كنترل و مهار سيل نقش فزاينده اي در كاهش رطوبت خروجي از حوزه خواهد داشت. اين مهم در زمان افزايش تراز سيل در رودخانه و تاثير فزاينده آن در فرسايش كناري ازاهميت ويژه اي برخوردار مي باشد. به همين منظور تحقيق حاضر با هدف كاهش خسارات سيل و كم كردن توليد رسوب، الگوي كاربردي و نويني را در بهينه سازي عمليات آبخيزداري و مهار سيل ارايه مي دهد. متدولوژي ارايه شده، زير حوزه هاي يك حوزه اصلي را براي تمركز عمليات مهار سيلاب و كاهش رسوب الويت بندي مي كند، به همين منظور با استفاده از مفهوم نمودار مساحت - زمان، رفتار حوزه در يك مدل هيدرولوژيكي شبيه سازي، واسنج و ارزيابي شده است، سپس سطوح هم پيمايش حوزه استخراج و توزيع مكاني زير حوزه ها بر روي اين سطوح مورد بررسي قرار گرفت است. از آنجا كه توزيع مكاني زير حوزه ها و پتانسيل سيلخيزي آنها در شكل گيري و شدت سيلاب خروجي از حوزه موثر مي باشند. لذا با فرض اجراي عمليات مهار سيلاب در زير حوزه هاي واقع در هر سطح هم پيمايش و همگني سازندهاي زمين شناسي آن، تاثير آنها روي دبي اوج هيدروگراف سيل و ميزان كاهش بار رسوبي آن در خروجي حوزه قابل بررسي خواهد بود. بر اين اساس، كاربردآزمايشي اين متدولوژي نشان داد كه زير حوزه هاي سطح هم پيمايش واقع در بخش مياني حوزه با 64.6 كيلومتر مربع مساحت، بيشترين تاثير در دبي اوج سيلاب خروجي از حوزه اصلي را دارا مي باشد. در اين حالت ميزان كاهش دبي اوج سيل و بار رسوبي آن براي سيلاب صدساله (318 متتر مكعب بر ثانيه) به ترتيب 112 متر مكعب بر ثانيه و 28 تن در ساعت خواهد بود. لذا عمليات آبخيزداري در زير حوزه هاي يا شده از اولويت بيشتري برخوردار خواهد بود. به طور كلي از خروجي بطرف بالا دست و بخش هاي مياني حوزه، همراه با افزايش وسعت سطوح هم پيمايش، تاثير زير حوزه ها در دبي اوج سيلاب و ميزان كاهش رسوب افزايش نشان مي دهد. لذا با تمركز عمليات آبخيزداري بر اساس اولويت ها در مناطق تعيين شده، هزينه هاي اجرايي طرح بهينه گرديده و بيشترين بازده را در كنترل سيلاب با صرف اعتبارات محدود ارايه مي نمايد.