بانک مقالات قرآنی

پاسخ به:بانک مقالات قرآنی
یک شنبه 3 اردیبهشت 1391  4:17 PM

 

5 : پژوهش هاي قرآن و حديث (مقالات بررسي ها) بهار و تابستان 1389; 43(1):99-118.

بررسي مفهوم و شروط نسخ از ديدگاه آيت اله خويي (ره)

شاهرودي محمدرضا*,قرباني زرين رضا

* دانشگاه تهران

فقيه، اصولي و مفسر گران قدر معاصر، آيت اله خويي، در کتاب البيان، نظرياتي جامع درباره نسخ ارايه کرده و با استفاده از شروطي براي نسخ اصطلاحي، جز در يک مورد، ادعاي نسخ ساير آيات را قابل مناقشه برشمرده اند. با توجه به اين که مفهوم نسخ در زمره جعل اصطلاح نبوده و داراي آثار شرعي است، توسعه يا تضييق مفهوم آن، تنها در پرتو مباني و ادله معتبر، قابل انجام است. در اين مقاله، شروط متعددي که ايشان براي صدق نسخ قايل شده اند، استخراج شده است. سپس سه مبناي «صدق معناي لغوي»، «کاربردهاي روايي و قرآني» و «لوازم عقلي کلامي»، به عنوان مباني لازم براي داوري درباره شروط تعيين شده است.در نهايت، «وجود تعارض مستقر» و «هم زمان نبودن تشريع و نسخ حکم»، به عنوان شروط اصلي و در رده بعد، انشاء بودن آيه منسوخ، شروط قابل قبول خواهند بود. با اين فرض، بين آرا قرآني، روايات و فتاواي فقهي تلائم برقرار خواهد شد، نيز بايد تصريح کرد که منسوخ نبودن برخي آيات، در آثار فقهي اين انديشمند، انعکاس نيافته است.

كليد واژه: نسخ، ناسخ و منسوخ، تعارض ادله، کتاب البيان، آيت اله خويي

نسخه قابل چاپ