مقالات برنامه ريزي و مديريت شهري

اهميت كاربري زمين شهري آنقدر مهم است كه برخي از برنامه ريزان شهري در كشورهاي پيشرفته آن را مساوي برنامه ريزي شهري مي دانند. هدف از اين تحقيق، ارايه رويكردهاي بومي و نوين برنامه ريزي كاربري زمين در جهت تخصيص صحيح و بهينه و طرح هاي توسعه شهري است. عملكرد و روش رويكرد بومي در نحوه تخصيص كاربري زمين، با توجه به نيازها و فناوري هاي شرايط زماني داراي ويژگي هاي خاص و مقياس فضايي و زماني خود بوده است. به عبارت ديگر، بررسي وضعيت اين موضوع در شهرهايي با وضعيت گذر از دوره هاي تاريخي با بافت ها و محوطه هاي تاريخي از لحاظ «كرنولوژي» كاربري زمين شهري (همانند: مشهد، اصفهان، تبريز و شيراز) با شهر كنوني زابل متفاوت خواهد بود، زيرا مقر و موقعيت كنوني شهر زابل مربوط به دوره معاصر است. اما محوطه هاي تاريخي- باستاني منطقه سيستان (همانند شهر سوخته، دهانه غلامان) كه از لحاظ شهرسازي و نحوه استفاده از كاربري زمين داراي كرنولوژي خاص خود است در اين تحقيق جدا از وضعيت شهر زابل است. ويژگي شهر زابل از لحاظ كرنولوژي كاربري زمين شهري با كمتر از دو قرن، باعث ايجاد نقشه شهر به شكل تقريبا شطرنجي شده است. در اين تحقيق با ارايه نمونه هايي از نارسايي هاي ناشي از كاربريهاي موجود (عدم هماهنگي، تعادل، توازن و تخصيص صحيح) و پيامدهاي آن (ترافيك اتومبيلها، مسايل اجتماعي و فرهنگي، فاضلاب و سيلاب، دسترسيها، ارايه خدمات و ديگر موارد متنابه) پرداخته شده است. سپس ضمن بيان وضعيت بومي و موجود، با معرفي قابليتها و كارآييهاي سيستم پشتيباني برنامه ريزي شهري آتوماتاي سلولي (Cellular Automata=CA) با توجه به فناوري هاي موجود و در حال توسعه (زيرساختهاي سخت افزاري و نرم افزاري، مخابراتي، شبكه اي، نقشه اي) و شرايط زماني و مكاني، نقش بكارگيري اين سيستم در كاهش مسايل و مشكلات و توسعه سيستم كاربري زمين شهري تبيين و ارايه شده است.