مقالات زمين شناسي كاربردي و محيط زيست

«شهر» (Town) يكي از پديده هاي بشري در محيط زيست به منظور اسكان، تامين معيشت، آسايش، داشتن روابط اجتماعي و اقتصادي و مانند اينهاست.
شهرها بايستي بر مبناي نقش و وظيفه و امكان و استعدادي كه در سطح منطقه خود دارند، انجام وظيفه كنند. در طرح ريزي شهري (Urban planning) و تدوين برنامه هاي مختلف براي شهر، نبايستي شهر را به صورت تافته اي جدابافته از منطقه اش در نظر بگيريم؛ و ارتباط مرئي و نامرئي شهرها و روستاها را فراموش كنيم. هدف اصلي بر اين پايه قرار دارد كه برنامه ريزي هاي شهري و روستايي و منطقه اي پا به پاي هم و همگام با هم پيش روند. همانطور كه هر يك از تاسيسات شهر از ديدگاه برنامه ريزي ها و طرح ريزيهاي شهري بايستي منطق و اساس مخصوص به خود را دارا باشند، شهرها و روستاها نيز بايد مكان مخصوص به خود را داشته باشند. از سوي ديگر، رعايت اصول و ضوابت شهرسازي در همه جنبه ها و عرصه ها اعم از چيدمان فضاهاي مختلف شهري، فضاهاي سبز، معابر و گذرها، ميادين، پلها و زيرگذرها و ...، شهري را پديد خواهند آورد كه همه نياهاي شهروندان را به سادگي و سهولت برآورده نمايد. اما در كنار رعايت عوامل فوق كه در جاي خود، بسيار با اهميت هستند، رعايت اصول «زيبايي شناسي» (Aesthetic) و «زيبا سازي» نيز از اهميت و جايگاه والائي برخوردار مي باشند؛ زيرا شهر بايد همه نيازهاي انساني شامل نيازهاي مادي، رواني، اخلاقي و ... را برآورده نمايد. لذا «مجموعه شهر» الزاما طراحي و قرار گيري فضاهاي فيزيكي مورد نياز در كنار يكديگر نيست، علاوه بر اينها بايد يك سري عوامل ديگر كه از آن به «روح شهر» تعبير مي شود، نيز در نظر گرفته شود. اين عوامل به طور ساده عبارتند از:
1- زيبا سازي شهر
2- نورپردازي شهر
3- مبلمان شهر
در اين فرآيند، شهر از جنبه «زيبايي شناختي» مورد تجزيه و تحليل قرار مي گيرد. در واقع رعايت موارد فوق به جسم و کالبد شهر، روح مي دمد و آنرا زنده مي کند. طراحي و در نظر گرفتن نماي زيبا براي ابنيه با کاربري (Function) گوناگون، استفاده از نور در قسمتهاي مختلف شهر و طراحي مبلمان شهري در بخشهاي مختلف، از جمله عواملي است که شهر را زنده و پويا نموده و موجب بوجود آمدن شادابي و انرژي در شهروندان مي گردد. شهري زنده و زيبا خواهد بود که شهرونداني با نشاط و پرتحرک داشته و هر روز سعي در اعتلا بخشيدن به محيط پيراموني خود دارند. در اين فرآيند در نظر گرفتن اصول و مراحل «طرح ريزي شهري» بسيار موثر خواهد بود.
شهرستان اسلامشهر، به عنوان يکي از شهرهاي نزديک به تهران از جمله شهرهايي است که از فقدان زيبايي شهري رنج برده و محيط زيست بصري نامناسبي برخوردار بوده و اکنون که در حال توسعه مي باشد، نياز به بازنگري در نحوه ساخت و ساز به ويژه در زمينه زيباسازي شهري دارد. لذا در اين مقاله سعي شده است يکي از مواردي که مي تواند چهره فعلي شهر را تغيير داده و آنرا زيباتر نمايد، يعني ساختمانهايي که فاقد نماي شهري بوده و به حال خود رها شده اند (و يا داراي نما بوده، اما فرسودگي و از بين رفتن نما، منظر نامطلوبي را به نمايسش گذاشته است) پرداخته شده و با مطالعه بر روي نماي ساختمانهاي رها شده، مشخص نمودن کاربري آنها و يافتن علل و عوامل آن به ارايه راهکار و پيشنهاداتي در زمينه بهبود وضع موجود اقدام گرديده است.