* دانشگاه علوم پزشكي بقيه اله «عج»، مركز تحقيقات علوم رفتاري، تهران، ايران
مقدمه: شهر سردشت واقع در شمال غرب ايران، در سال 1366 مورد حمله شيميايي قرار گرفت. مطالعات بسياري، وضعيت نامطلوب سلامت طبي و رواني جانبازان شيميايي را گزارش کردهاند، که مي تواند بر کيفيت زندگي آنان تاثير بگذارد. تاکنون مطالعات کمي به توصيف کيفيت زندگي جانبازان شيميايي ايران اختصاص داشته است. اين تحقيق با هدف بررسي کيفيت زندگي جانبازان شيميايي 15 سال پس ازمواجهه با گاز خردل انجام گرفت. روش: طي يک مطالعه مشاهده اي - مقطعي، 163 نفر از جانبازان شيميايي سردشت به صورت تصادفي ساده از کل جانبازان سردشت انتخاب گرديدند. کيفيت زندگي افراد با استفاده از پرسشنامه کيفيت زندگي ويسکانسين بررسي شد. همچنين داده هاي دموگرافيک و جانبازي بيماران ثبت شد. به منظور آناليز آماري، از جداول فراواني و فراواني نسبي استفاده گرديد. به منظور استنباط تحليلي داده ها، از تست هاي مختلف آماري همچون تست مجذور کاي استفاده شد (p<0.05). نتايج: 138 نفر از نمونه ها (85%) مرد بودند. ميانگين سني افراد مورد بررسي 61/14±40 سال بود. 138 نفر (85%) کيفيت زندگي خود را نامناسب گزارش نمودند و 20 نفر (15 درصد) کيفيت زندگي خود را مناسب گزارش کردند. فراوان ترين فعاليت غيرشغلي جانبازان به ترتيب تماشاي تلويزيون، رفتن به مسجد، قدم زدن و گوش کردن به راديو بوده است و مهمترين عامل تعيين کننده کيفيت زندگي نمونه ها سلامت جسماني (83%) بود. از نظر ميزان اهميت به روابط اجتماعي بالاترين توجه به رابطه با خانواده گزارش گرديد (75 درصد) و از نظر فراواني عواطف مثبت و منفي بيشترين فراواني به ترتيب مربوط به رضايت از زندگي و احساس تنهايي بود. نتيجه گيري: با توجه به اينکه حدود 85 درصد از افراد کيفيت زندگي خود را نامناسب گزارش نمودند و از طرفي کيفيت زندگي جمعيت هاي انساني، به عنوان چارچوبي براي ارايه خدمات و همچنين تخصيص منابع در نظر گرفته مي شود و ارتباط تنگاتنگي با وضعيت رواني - اجتماعي افراد دارد لذا به منظور ايجاد و حفظ تعادل رواني - اجتماعي در زندگي جانبازان ضرورت ادامه ارايه خدمات و تخصيص منابع بيشتر براي اين جمعيت، پس از گذشت سالها از حادثه بمباران شيميايي مشخص مي باشد.