مقالات روانشناسی

پژوهش حاضر به منظور ارزيابي مدل مفهومي مصرف مواد در نوجوانان در معرض خطر و ارايه يک مدل جامع براي پيش بيني و تبيين رفتار مصرف مواد طراحي شده بود. نمونه پژوهش حاضر شامل 480 نوجوانان سال اول متوسطه بودند که با روش نمونه گيري خوشه اي چند مرحله اي- تصادفي انتخاب شده بودند. داده هاي پژوهش با استفاده از پرسشنامه عوامل خطرساز و حفاظت کننده مصرف مواد و پرسشنامه بررسي وضعيت مصرف مواد گردآوري شدند. از روش تحليل عاملي تاييدي (CFA) و مدل معادلات ساختاري (SEM) بر پايه نرم افزار ليزرل براي ارزيابي مدل ساختاري استفاده شد. بر اساس نتايج مدل معادلات ساختاري عوامل اجتماعي/ بوم شناختي نظير پيوند با مدرسه و خانواده و بي نظمي اجتماعي قوي ترين پيش بيني کننده مصرف الکل، سيگار و ساير مواد در نوجوانان هستند که به طور مستقيم و غيرمستقيم از طريق توانمندي هاي فردي و اجتماعي مصرف مواد را پيش بيني مي کنند. همچنين نتيجه پژوهش حاضر نشان داد که خود پنداره که تحت تاثير پيوند عاطفي نوجوانان با خانواده و مدرسه است، به طور مستقيم با مصرف مواد رابطه ندارد، بلکه به طور غير مستقيم از طريق مهارتهاي خود- کنترلي و توانمندي هاي اجتماعي بر مصرف مواد تاثير مي گذارد. مدل ارزيابي شده از شاخص هاي برازندگي خوبي برخوردار است و گام مهمي در جهت درک عوامل رواني- اجتماعي مرتبط با مصرف مواد در نوجوانان در معرض خطر و روش هاي پيشگيري از اين پديده است.