مقالات بررسي ضايعات محصولات كشاورزي

خرما از جمله محصولات باغي مهم كشور به شمار مي آيد كه قريب به نيم ميليون بهره بردار به كشت و كار آن مشغول هستند. توليد اين محصول در سال 2002 در حدود 875 هزار تن بوده است (5). با اين وجود اطلاعات موجود در خصوص ضايعات اين محصول اندك مي باشد. لذا اين مطالعه موردي جهت شناخت اوليه ضايعات خرماي ساير (استعمران) كه از مهمترين ارقام خرماي صادراتي استان خوزستان به شمار مي آيد، و همچنين شناخت عوامل آن، در قطعه 4 كلكسيون ذخاير توارثي خرماي كشور در شهر اهواز انجام گرديد. در اين مطالعه تنها ضايعات فرآيند توليد خرما تا برداشت محصول مورد بررسي قرار گرفت و بدين منظور درصد كل ضايعات محصول، سهم عوامل مختلف در ايجاد ضايعات و برخي صفات ابعادي محصول اندازه گيري شد.
نتايج حاصله نشان دادند كه ميزان ضايعات در خرماي رقم ساير 29/16% مي باشد. همچنين خسارت ناشي از آفات با اختصاص 49% از كل ضايعات مهمترين عامل ضايعات محصول و پس از آن جداشدگي پوست از گوشت ميوه، آلودگي به مواد خارجي و عدم تلقيح ميوه ها در رتبه هاي بعدي قرار دارند. متوسط وزن هر ميوه خرماي نخلستان مورد مطالعه نيز 54/5g بدست آمد كه طبق استاندارد ملي خرماي ساير در دسته ميوه هاي ريز قرار دارد. دسته بندي دقيق تر ميوه ها نشان داد كه ميوه هاي درجه 1، درجه 2 و ريز به ترتيب 13، 25 و 62 درصد ميوه هاي سالم را به خود اختصاص داده اند. متوسط شاخص ها براي طول، قطر بزرگ و قطر كوچك ميوه نيز به ترتيب 33mm ،19mm و 17mm بدست آمد.
با استناد به نتايج اين تحقيق، موارد زير جهت ارتقاي كمي و كيفي محصول پيشنهاد مي شوند.
۱- انجام به موقع و صحيح عمليات زراعي نخلستان (بويژه عمليات تنك)
۲- استفاده از پوششهاي مناسب جهت كاهش خسارت آفات و بويژه پرندگان و آلودگي در اثر گرد و خاك
۳- برداشت محصول در زمان مناسب جهت جلوگيري از جدا شدن پوست از گوشت ميوه
۴- رعايت اصول صحيح و بهداشتي برداشت خرما.