مقالات مربوط به بحران آب

پاسخ به:مقالات مربوط به بحران آب
پنج شنبه 24 فروردین 1391  4:49 PM

19: مديريت رسوب در رودخانه خشک شيراز با روش تثبيت بيولوژيکي بستر و کناره رودخانه

نيك منش محمدرضا

كنفرانس بين المللي بحران آب  1387;20-22 اسفند، 1387(1)

کلید واژه:  رودخانه خشک شيراز، تثبيت بيولوژيکي، فرسايش

خلاصه:     فرسايش کنار و بستر رودخانه همه ساله خسارات زيادي را به اراضي مجاور و جوامع ساکن اطراف آن تحميل کرده و تغيير مورفولوژي رودخانه ها را به همراه دارد. پوشش گياهي از عوامل موثر و مفيد در کاهش فرسايش خاک شناخته شده است ليکن استفاده از پوشش گياهي در جلوگيري از فرسايش بستر يا کنار رودخانه مستلزم شناخت گياهان سازگار با اقليم و نيز شرايط فرسايشي مي باشد. استفاده مناسب از پوشش گياهي مي تواند روش مناسبي براي اصلاح مسير و بهسازي رودخانه در جهت کاهش خسارات سيلاب نيز باشد. ريشه دواني خوب، انعطاف پذيري گياه در مقابل سيلاب، رشد مجدد و سريع گياه بعد از وقوع سيلاب، مقاومت مناسب در مقابل شوري آب و خاک و غيره از جمله ويژگيهاي مناسب گياهان مذکور مي باشد. نفوذ ريشه گياهان درون خاک بر روي شيب هاي خاکي همانند آرماتور در بتن باعث مسلح سازي خاک گرديده و باعث افزايش مقاومت برشي خاک و افزايش پايداري شيب هاي خاکي مي شود. امروزه به اثبات رسيده است که روشهاي بيومهندسي و يا استفاده از درختان و پوشش گياهي مي تواند در مناطقي از رودخانه جايگزين روشهاي پرهزينه سازه اي گردند. در واقع حفاظت از کناره ها و بستر رودخانه، تثبيت پلان رودخانه و جلوگيري از تغيير مسير و به وجود آمدن ميانبر، کاهش ورود رسوبات به رودخانه در اثر فرسايش کرانه ها و ممانعت از جزيره زايي و شرياني شدن رودخانه، جلوگيري از ورود خاکهاي آلوده اراضي اطراف به محيط آبي رودخانه، ايجاد محيطي مناسب جهت رشد و توليد مثل آبزيان، جلوگيري از فرسايش کناره ها به منظور حفظ اراضي با ارزش اقتصادي زياد در حاشيه رودخانه و غيره با "روشهايي به مراتب سازگار تر با محيط و کم هزينه تر نسبت به روشهاي سازه اي" از اهداف روشهاي تثبيت بيولوژيکي مي باشد. در اين مقاله ضمن شناسايي نقاطي از رودخانه خشک شيراز که امکان تثبيت بيولوژيکي بستر و کرانه ها در آن وجود دارد و همچنين تعيين و شناسايي گياهان و گونه هاي موفق که قادر به کنترل فرسايش کف و کناره ها رودخانه خشک مي باشند، ارزيابي پتانسيل بيولوژيکي ديواره هاي رودخانه انجام شده و تاثير پوشش گياهي و روش بيولوژيکي انتخابي بر هيدروليک جريان رودخانه خشک شيراز با هدف اصلاح مسير رودخانه در جهت کاهش خسارات سيلاب بررسي مي شود