دانلود مقالات علوم زمين

منطقه مورد مطالعه در استان زنجان، طارم عليا و در حوالي روستاهاي چال، قلعه و بادامستان قرار دارد. طارم از لحاظ تقسيم بندي واحدهاي زمين شناسي ايران در البرز غربي واقع شده كه داراي روند شمال غرب - جنوب شرق بوده و بر روي نوار ماگمايي كرتاسه بالايي - سنوزوئيك قرار گرفته است. اين نوار ولكانو - پلوتونيك داراي روند شمال باختري - جنوب خاوري است. واحدهاي آتش فشاني و نفوذي منطقه تحت تاثير حركات كوهزايي آلپي قرار گرفته اند. سنگهاي ولكانيك و پيروكلاستيك كه گستره وسيعي از سنگهاي منطقه را تشكيل مي دهند، از نظر چينه شناسي متعلق به سازند كرج بوده و در چهارگوش زنجان توسط هيراياما و همكاران، (1996) به دو ممبر آمند (Amand) و كردكند (Kord kand) تقسيم شده اند. نكته قابل ذكر اين است كه اين تقسيم بندي ارزش محلي داشته، بطوريكه خود هيراياما اشاره مي كند كه به علت تنوع رخساره اي در فواصل اندك، تقسيم بندي و مطالعه اين سازند ارزش محلي داشته و قابل تعميم به تمامي نقاط نيست. بطور كلي مي توان در منطقه، نهشته هاي آتش فشاني ائوسن (گدازه ها و مواد آذرآواري)، توده نفوذي ائوسن بالا - اليگوسن، نهشته هاي رسوبي قرمز نئوژن و نهشته هاي كنگلومرايي آبرفتي كواترنري را مشاهده نمود.
سنگهاي ولكانيكي منطقه عمدتا شامل تراكي آندزيت تاداسيت و بازالت، و سنگهاي پيروكلاستيك شامل انواع توفها: كريستال توف، ويتريك توف و ايگنمبريت مي باشد كه توده نفوذي (با تركيب گرانيت تا كوارتز مونزوديوريت) واحدهاي فوق را قطع كرده و سني جوانتر از ائوسن را از خود نشان مي دهد كه احتمالا سن اين توده ها با توجه به تشابه آنها با توده هاي نفوذي منطقه ساوه كه توسط كايا و همكاران (1978) مطالعه و سن يابي (به روشK-Ar شده اند حدود 2.3± 37 ميليون سال در نظر گرفته شده است. دامنه تغييرات سنگهاي ولكانيك و پلوتونيك از ساب آلكالن شروع و تا آلكالن سرشار از پتاسيم و حتي شوشونيت ادامه پيدا مي كند. غني بودن عناصر كميابي چون Ba , Rb و Sr در سنگهاي منطقه مي تواند دليلي بر خاصيت قليايي و شوشونيتي آنها باشد. اختصاصاتي نظير آلكالن و شوشونيتي بودن سنگهاي منطقه، پرآلومين بودن آنها، درصد تيتان كم، غني بودن از عناصر كميابي نظير Rb , Ba و Sr، منشا و عمق ماگماي سنگهاي منطقه و وابستگي سنگها نسبت به هم، سبب شده كه منطقه قابل مقايسه با مناطق كششي پشت قوس آتشفشاني حاشيه قاره ها باشد.
خرد شدگي و شكستگي هاي شديد و ايجاد درزه و شكافهاي متعدد در سنگهاي منطقه، مجاري مناسبي را جهت نفوذ محلولهاي گرمابي فراهم آورده كه ارتباط تنگاتنگي را بين آلتراسيون و گسل خوردگي منطقه ايجاد كرده است. فرآيندهاي آلتراسيون باعث حمل عناصر معدني و تمركز آنها در نقاط خاصي شده است، بطوريكه كاني شناسي زونهاي مختلف آلتراسيون (زونهاي آلتره پروپليتي، آرژيلي و سريسيتي) با يكديگر متفاوت بوده و تابعي از رفتار و فعاليت يونهاي مختلف نظير K⁺، H⁺ و … مي باشد.