سکوی اخبار قرآنی: قرآن پژوهی،قرآن شناسی و....

گروه هنر: مدير مركز هنرهای تجسمی حوزه هنری اظهار كرد: هنر انقلاب مخصوص سال‌های آغازين انقلاب نيست، هنری است كه نسبت به جامعه خودش براساس بنيان‌های دينی و ملی و انقلابی متعهد است.

مرتضی گودرزی ديباج، مدير مركز هنرهای تجسمی حوزه هنری و پژوهشگر و مدرس دانشگاه، در گفت‌وگو با خبرگزاری قرآنی ايران(ايكنا) اظهار كرد: بعد از انقلاب به مناسبت‌های مختلف در تقويم سالانه روزهای مختلفی به نام‌های مختلف اعم از شخصيت‌ها و اتفاق‌ها و رويدادهای مهم نام‌گذاری شد، برخی از آن ها تلخ و برخی شيرين است و يادمان همه آنها سير تجربه انقلاب است كه در دوره معاصر برای ما اتفاق افتاده است و همه آنها برای ما ارزشمند است.

وی افزود: نام‌گذاری روزی به نام هنر انقلاب، ضرورتی بود كه خلأ آن از مدت‌ها قبل احساس شده بود و اگرچه با تأخير سی ساله اما بهرحال با عنوان هنر انقلاب نام‌گذاری شد كه با سالروز شهادت هنرمند شهيد مرتضی آوينی همزمان است.

گودرزی گفت: آنچه كه بايد در يادمان اين روز آن را زنده نگه‌ داريم و به آن بپردازيم و توجه كنيم اصل هنر انقلاب است كه به نظر می‌رسد مقدار زيادی به آن مديونيم. هنگامی كه انقلاب متولد می‌شود و نهضت اسلامی ما به پيروزی می‌رسد هنری همراه با آن ظهور پيدا می‌كند كه با جريان نهضت اسلامی، شعارها و خاستگاه مردم همراهی می‌كند و اين نوع فعاليت هنری به دلايلی هنر انقلاب ناميده می‌شود.

وی ادامه داد: از آن دلايل يكی ژانر ويژه‌ای است كه اختصاصا در پيروزی انقلاب ديده می‌شود؛ البته جرقه‌های هنر انقلاب به دلايلی پيش از اين در ادوار گذشته به نوعی ديده شده بود، اما در دوره انقلاب با توجه به زمينه‌های مناسبی كه از نظر فرهنگی، اجتماعی و سياسی فراهم شده بود به شكل وسيع و جدی مطرح می‌شود.

رئيس مركز هنرهای تجسمی حوزه هنری اظهار كرد: هنرمندان براساس باور و رويكردهايی كه نسبت به انقلاب و رويدادهای آن دارند، اعم از بنيان‌های اعتقادی آن و شعارهايی كه داده می‌شود، حركت و حضور مردمی، رهبری واحد و موارد مختلفی كه به عنوان اركان و مشخصه‌های انقلاب اسلامی ما مطرح است، در طی فعاليت هنری خود به موارد مذكور توجه نشان داده و با نوعی نگاه متعهدانه به آنها اثر می‌آفرينند. اين آثار دارای شاخصه‌هايی است كه براساس ارزيابی‌های انجام شده به عنوان شناسنامه هنرمندان مطرح می‌شود، چنين فعاليتی را هنر انقلاب می‌ناميم.

وی با اشاره به ويژگی‌های هنر انقلاب عنوان كرد: هنر انقلاب، در وهله اول هنر متعهدی است و چون متعهد است در دوره‌های مختلفی كه انقلاب پشت سر می‌گذارد رفتارهای متفاوتی را نشان داده است. مثلا در سال‌های آغازين انقلاب هنر انقلاب با مردم همراهی می‌كند كه شعارهای خيابانی ترجمه تصويری و صوتی پيدا می‌كنند، هنرمند برای آن فرم و فضا می‌آفريند و به شكل آثار هنری در بياورد.

گودرزی ادامه داد: هنر انقلاب سعی می‌كند با مردم به بی‌واسطه‌ترين طريق و با ابزارهای مختصر ارتباط برقرار كند و با جريان انقلاب همراهی كند، اما اگر ضرورتی احساس كند، كه اين امر در دوره‌های بعد اتفاق افتاد ـ تذكر هم می‌دهد. هنر انقلاب از آنجا كه متعهد است آنجا كه احساس می‌كند توده مردم از چيزی غافل‌اند و غفلتی به معنای عام يا خاص اتفاق افتاده است متذكر می‌شود، بنابراين وظيفه متذكرانه آن در حوزه امر به معروف و نهی از منكر خود را نشان می‌دهد.

عضو هيئت علمی دانشگاه سوره اضافه كرد: گاهی اوقات در لايه‌های زيرپوستی اجتماع اتفاقاتی صورت می‌گيرد كه مردم يا مسئولان از آن غافلند و هنر آن را تذكر می‌دهد، بعضی وقت‌ها نياز است كه هنر انقلاب اميد بدهد، بنابراين چشم‌اندازهای آينده را ترسيم می‌كند و افق روشن و اميدبخشی را برای مردم به تصوير می‌كشد و اينچنين اميدواری می‌دهد.

وی گفت: هنر انقلاب در پيش از انقلاب هنر معترض بوده است و قبل‌تر از آن در ادواری كه بعد از 1341 توسط رهبری حضرت امام شكل می‌گيرد هنر سياه است كه با نزديكی به انقلاب به هنر اعتراض تبديل می‌شود و پس از هنر انقلاب با جريان پيروزی همراهی می‌كند. هنگام جنگ تحميلی اين هنر كه همان هنر متعهدی است كه هنگام جنگ خود را در موضع‌ای می‌بيند كه بايد با مردم همراهی كند به همين خاطر در جريان جنگ اميدبخشی می‌كند و به دفاع ترغيب و تشويق می‌كند و ايثار و شهادت و از خودگذشتگی را تبليغ و ترويج می‌كند؛ افق سرخ كربلا را به رزمندگان و به مردم ما نشان می‌دهد و آنان را در آن افق قرار می‌دهد، اينجا تعهد هنرمند به طور ديگری خود را نشان می‌دهد.

گودرزی ديباج اظهار كرد: گاهی هنر انقلاب احساس می‌كند دشمن به لايه‌های درون مردم نفوذ كرده، آنجا موضع دشمن‌شناسی و معرفی دست‌های دشمن را تذكر می‌دهد. پس از جنگ نيز خود را به صورت ديگری نشان می‌دهد، بنابراين هنر انقلاب مخصوص سال‌های آغازين انقلاب نيست، هنری است كه نسبت به جامعه خودش براساس بنيان‌های دينی و ملی و انقلابی متعهد است. اين هنر از نظر ما هنر انقلابی محسوب می‌شود و هنرمندی كه با اين منظور متعهدانه كار می‌كند هنرمند انقلاب است.

وی ادامه داد: بنايراين چون اين هنر، اين ويژگی و اين فعاليت هنری خط درخشان و طلاگونه‌ای در جريان فعاليت‌های هنری كشور دارد لازم بود اين روز نام‌گذاری شود و هر ساله درباره اين ماجرا بحث و مباحثه علمی صورت بگيرد و مفاهيم آن تبيين و ترويج شود و شاكله و شاخصه‌های آن برای جوانان ما عرضه و ارائه شود.

مؤلف كتاب «هنر دينی يك سؤال و دغدغه‌های ناپيدا» اظهار كرد: شهيد آوينی به عنوان هنرمندی كه فعاليت‌، تئوری‌ها و فرضيه‌های او و نگاهی كه از درون به غرب دارد به عنوان يكی از شاخصه‌های عملی هنرمندان شاخص هنر انقلاب برای ما مطرح است. انديشه‌های او با همه زوايايی كه می‌شود به آن نگاه كرد يكی از شاخصه‌هايی است كه می‌تواند يكی از منابع رجوع برای هنرمندان ما باشد.

وی كه پروژه مفصل پژوهشی‌ای را از 10 سال پيش با عنوان «هنر متعهد اجتماعی و دينی در ايران» آغاز كرده است درباره آن گفت: در آستانه روز هنر انقلاب، دو كتاب «گرافيك انقلاب» و «نقاشی انقلاب» از مجموعه پژوهش‌های من منتشر شده است. يكی از آنها به زبان عربی ترجمه شده و هر دو به انگليسی نيز ترجمه شده و در حال انتشار در امريكاست.

وی افزود: مجلد سوم اين مجموعه در حدود 700 صفحه در حال آمادگی است و به زودی به زير چاپ می‌رود و هنر جامع انقلاب ناميده شده و مباحث نقاشی و گرافيك به اضافه بحث مجسمه‌سازی و حضور نهادها در آن مطرح شده است. بقيه مجلد‌های اين پژوهش با موضوعيت هنر دفاع مقدس با ويژگی‌های خاص خودش انتشار خواهد يافت.

يادآور می‌شود، تأليف كتاب‌های متعددی مانند «جست‌وجوی هويت در نقاشی معاصر ايران»، مجموعه كتاب‌‌های تجزيه و تحليل آثار«هنر مدرن»، «آسيب‌شناسی نقد هنری»، «عامل دگرگونی نوين»، «هنر دينی يك سؤال و دغدغه‌های ناپيدا»، «تاريخ نقاشی ايران از آغاز تا عصر حاضر» و «معرفت هنر معاصر» از جمله آثار مدير مركز هنرهای تجسمی حوزه هنری به‌شمار می‌آيد.