سکوی اخبار قرآنی: قرآن پژوهی،قرآن شناسی و....

گروه انديشه: از جمله شاخص‌ها و امتيازات مكتب تربيتی علامه طباطبايی آن است كه در كنار رويكردهای جامع توحيدمحوری، بينش‌دهی و منش‌پروری، در باب روش‌مندی‌ها به سه روش ارشادی(ارشاد الجاهل)، تنبيهی(تنبيه الغافل) و هدايتی(اسوه‌برداری) پرداخته و اين نكته در كمتر مكتبی به چشم می‌خورد.

حجت‌الاسلام و المسلمين سيداحمد رهنمايی، عضو هيئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی(ره)، در گفت‌وگو با خبرگزاری قرآنی ايران(ايكنا) رويكردهای جامع توحيدمحوری، بينش‌دهی و اعطای بينش(چرايی تربيت) و منش‌پروری(چگونگی تربيت) را از جمله شاخص‌ها و رويكردهای برجسته و ممتاز مكتب تربيتی علامه طباطبايی دانست كه در كمتر مكتب ديگری اين جامعيت را می‌توان مشاهده كرد.

مؤلف كتاب «مكتب تربيتی علامه طباطبايی» همچنين با اشاره روش‌مندی‌های مكتب تربيتی علامه طباطبايی عنوان كرد: در باب روش‌مندی‌ها در مكتب تربيتی علامه طباطبايی به سه روش ‌برخورد می‌كنيم كه كمتر مكتبی بدان پرداخته است و مكتب تربيتی علامه طباطبايی از اين وجه نيز شاخص و برجسته است؛ اين سه روش شامل روش‌های ارشادی، تنبيهی و هدايتی هستند.

وی بيان كرد: روش‌های ارشادی را بيشتر در مواردی به كار می‌بريم كه افراد حقايقی را نمی‌دانند و از آنها خبر ندارند و مكتب علامه در واقع ارشادالجاهل بوده و با جهل‌زدايی، جهل انسان را در مواردی كه حقيقتی را نمی‌داند، از بين می‌برد. روش‌های تنبيهی تنبيه‌الغافل هستند و بيشتر مربوط به افرادی می‌شود كه مطالبی را می‌دانسته‌اند، اما از آن غفلت كرده‌اند و مكتب علامه آنها را متنبه كرده و از غفلت بيرون می‌آورد.

رهنمايی ادامه داد: روش‌های هدايتی نيز مربوط به افرادی می‌شود كه جهالت ندارند و حقايق را می‌دانند و توجه داشته و غافل نيز نيستند، اما نمی‌توانند مسيری را طی كنند. اينجا بيشتر بحث الگودهی مطرح است؛ فلذا بخشی از روش‌مندی‌های مكتب تربيتی علامه مختص الگودهی و اسوه‌برداری است و جالب‌تر آن‌كه وقتی سيره و شخصيت خود علامه را وارسی می‌كنيم، می‌بينيم كه هر سه روش‌مندی در شخصيت ايشان نيز متجلی است.

نويسنده كتاب «مكتب تربيتی علامه طباطبايی» تصريح كرد: اكتفا به اين كتاب سيصد و چند صفحه‌ای به هيچ وجه برای معرفی اين شخصيت بزرگ توجيه‌پذير نيست؛ اين اثر ابتدای راه است و بايد كارشناسان و متخصصانی درباره بندبند شاخص‌های مطرح شده در اين كتاب، آثار جديدی تأليف كرده و اين مباحث را بازنگری و بازنويسی كنند. هيچ‌گاه ما نبايد به اين ميزان بسنده كنيم؛ چراكه يك اقيانوس را نمی‌توان با يك قطره آب تعريف و توصيف كنيم و اين كتاب قطره‌ای از اقيانوس شخصيت علامه است و ما تازه طعم اين آب گوارا را چشيده‌ايم.

وی به بخشی از مطالبی كه بزرگان معاصر ما درباره شخصيت علامه طباطبايی گفته‌اند، اشاره كرد و با بيان اين‌كه حتی فهم سخن اين بزرگان درباره علامه طباطبايی برای ما دشوار است، گفت: در يادنامه مفسر كبير علامه طباطبايی(ص 143) در اولين سالگرد رحلت ايشان آمده است كه آيت‌الله مصباح يزدی درباره ايشان می‌گويند: به‌حق بايد علامه طباطبايی را بزرگترين افتخار حوزه علميه قم و بلكه بزرگترين شخصيت علمی جهان در اين عصر برشمرد كه در احيای تفكر اسلامی صحيح و مبارزه با انحرافات و بدعت‌ها و شناساندن اسلام راستين كه در مكتب اهل بيت(ع) تبلور يافته است، تأثير فوق‌العاده‌ای داشت.

عضو هيئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی(ره) در ادامه اين سخن از قول آيت‌الله مصباح يزدی خاطرنشان كرد: همين‌بس كه امروز اغلب رجال علمی و سياسی روحانی كشور كه چرخ انقلاب عظيم اسلامی را به گردش درآورده‌اند، از شاگردان بی‌واسطه يا باواسطه ايشان بوده‌اند. در بخشی از صحبت‌های آيت‌الله مصباح يزدی آمده است كه اگر شخصيت علامه نمی‌بود، ما نمی‌توانستيم پشتوانه‌ای برای انقلاب فرهنگی داشته باشيم و روح و فكر و انديشه علامه طباطبايی پشتوانه عظيم انقلاب فرهنگی بود.

رهنمايی در بخش ديگری از سخنان خود گفت: همچنين آيت‌الله‌العظمی جوادی آملی در كتاب شمس‌الوحی تبريزی(ص 24) كه به منظور تبيين سيره علمی علامه طباطبايی نگاشته‌اند، می‌گويند: حضرت استاد شمس‌الوحی تبريزی(قدس سرّه) از اين بهره‌وران نادر خوان نبوت و امامت آل عصمت و اهل طهارت(ع) است كه در حد خود، با طمأنينه دل به بحر عميق تفسير فرو رفت و بدون غرق غواصی نمود و گوهرهايی گرانبها عرضه كرد.

مدير گروه علوم تربيتی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی(ره) با اشاره به بخش‌هايی از سخنان شهيد مطهری در مجموعه آثار ايشان در احيای تفكر اسلامی(25/429) افزود: شهيد مطهری در آنجا می‌گويند: نه‌تنها در دنيای اسلام، بلكه در دنيای غير‌اسلام نيز مستشرقينی كه با معارف اسلامی آشنا هستند، در اروپا يا آمريكا، يكی از كسانی كه در دنيای اسلام او را به صورت يك متفكر بزرگ می‌شناسند و سراغش می‌آيند، علامه طباطبايی هستند.

وی خاطرنشان كرد: اين اظهارات شاگردان علامه طباطبايی در نتيجه لمس و درك حضور علامه بوده و آنان هركدام بعضاً 30 سال از محضر علامه استفاده كرده بودند و وجودشان تفسير علامه بوده است و نگاه و انديشه علامه در آثار ايشان كاملاً نمود پيدا كرده است. به عنوان مثال «مجموعه معارف قرآن» آيت‌الله مصباح يزدی كه به شكلی بسيار جذاب در 9 حوزه تدوين شده است، انعكاسی از تفسير الميزان است كه بسيار جذاب و روشن به تفسير آنها پرداخته است.

نويسنده كتاب مؤلف كتاب «مكتب تربيتی علامه طباطبايی» ادامه داد: با تمام اين اوصاف شاگردان بزرگ علامه كه سال‌ها از محضر ايشان بهره برده‌اند، اعتراف می‌كنند كه ايشان را چنان‌كه بايد و شايد نتوانسته‌اند، بشناسند و او را درك كنند و ما بايد علامه طباطبايی را به عنوان زبان گويا و رسای قرآن در عصر خود معرفی كنيم تا همه دل‌ها متوجه اين مكتب بشود.

رهنمايی با بيان اين‌كه اين اثر تحت نظارت آيت‌الله مصباح يزدی نگاشته شده است، به بخشی از سخنان معظم‌له در تقريظشان در ابتدای اين كتاب اشاره و اظهار كرد: ايشان در تقريظشان آورده‌اند كه: «در عصر ما كمتر استادی را می‌توان را شناسيايی كرد كه هم در حوزه تعليم و هم در ميدان تربيت مانند مرحوم علامه طباطبايی(رضوان‌الله تعالی عليه) توفيق يافته باشند و تلاش در تبيين راه و روش و آموزه‌های آن بزرگوار تلاشی مبارك و درخور تقدير است».