جلوگيری از ظلم يكی از چارچوبهای پذيرش سودآوری در اسلام است
جمعه 5 آبان 1391 8:18 PM
گروه اقتصاد: در بحث تئوری بهره و تفاوت آن با مبانی اسلام بايد ديد چارچوبهايی كه در آن، كليت اسلام بحث سودآوری را میپذيرد، چه چيزهايی است كه عدم ايجاد ظلم يكی از اين چارچوبهاست. اصغر آقا مهدوی، عضو هيئت علمی دانشگاه امام صادق(ع)، در گفتوگو با خبرگزاری قرآنی ايران (ايكنا)، اظهار كرد: اين بحث كه ربا حرام است، چيزی است كه بارها گفته شده، اما بايد ديد چرا در مرحله عمل اشكالاتی در سيستم بدون ربا به وجود میآيد و همچنين در بحث تئوری بهره و تفاوت آن با مبانی اسلام بايد ديد چارچوبهايی كه در آن، كليت اسلام بحث سودآوری را میپذيرد، چه چيزهايی است. مهدوی ادامه داد: البته اسلام سودآوری را در چارچوبی كه منجر به ظلم نشود، میپذيرد و از طرف ديگر در بحث بانك اگر به جزء در يك رابطه بنگريم، میتواند ربوی نباشد، ولی وقتی در يك سيستم وارد میشود، نهايتاً ربوی خواهد شد و يا برعكس آن، ممكن است جزء ربوی باشد، ولی وقتی وارد سيستم شد، خروجی آن ربوی نباشد. وی افزود: وقتی يك رابطه اقتصادی را در يك نظام مطرح میكنيم، ممكن است آثار متفاوتی داشته باشد و وقتی آثار متفاوتی داشته باشد، حكم آن نيز عوض خواهد شد و در واقع شايد اين بتواند تحليلی بر نظريهافكنی در اين باب باشد، مانند موضوعی كه در شرايطی برای يك حكم مطرح بوده است، اما در شرايط جديد حاكم بر سياست و اقتصاد يك نظام، تبديل به موضوع جديدی میشود. اين عضو هيئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) تصريح كرد: در واقع وقتی همين موضوع وارد يك سيستم میشود، چون آثار متفاوتی دارد، ممكن است حكم آن تغيير كند. میتوان به اين نتيجه رسيد كه بانك را نبايد جزء جزء در نظر بگيريم، زيرا اين كليت آثاری را به دنبال دارد كه در واقع پول توليدی را حاصل میكند.
وی ادامه داد: اگر نكات ريزی كه در احكام اقتصادی اسلام وجود دارد، مانند اشارات برخی از آيههای قرآنی را واقعاً در عمل پياده كرد، نهايتاً عدالت محقق خواهد شد، البته بخشی از اين موارد در قالب احكام معاملات است كه اگر دقت شود و واقعاً با اعتقاد به آن عمل شود، جامعهای عدالتمحور شكل خواهد گرفت. اين صاحبنظر حوزه اقتصاد اسلامی خاطرنشان كرد: بخشی ديگر از اين موضوع بحث مالياتهای اسلامی مانند خمس و زكات است، كه به دنبال آن پول در يك جا بلوكه نمیشود و چرخش روان خواهد داشت، درست مانند چرخه آب در طبيعت كه از آسمان به زمين فرود میآيد و مجدداً به بالا رفته و اين چرخه تداوم میيابد. عضو هيئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) تصريح كرد: اگر چرخههای موجود در طبيعت از بين برود، مكانيسم تعادل محور زندگی نابود خواهد شد و اين مطلب در مورد چرخه سرمايه در اجتماع نيز صدق میكند؛ يعنی سرمايه بايد حالت چرخش داشته باشد و چرخش آن نيز از نظرگاه اسلام از سوی اغنيا به سمت فقرا باشد. مهدوی در ادامه افزود: اگر چرخش سرمايه از غنی به سمت غنی باشد، اسلامی نيست و لذا هر كاری هم كه در دل اقتصاد كشور صورت بگيرد و هر راه حلی كه بخواهيم در جامعه خود و يا هر جامعه ديگری پياده كنيم، نتيجهای را حاصل نمیكند، زيرا خروجی عملكرد ما مبتنی بر اصول درستی شكل نگرفته است. اين عضو هيئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) تصريح كرد: اگر قوانين اقتصادی ما درست و دقيق بر مبنای آنچه كه اسلام بيان كرده، منطبق شود، اشكالی در نتيجه پيش نخواهد آمد، اما اگر با خروجی مسئلهداری مواجه شديم، نشان میدهد يا قانون را درست اجرا نكردهايم، يا درست قانون را تنظيم نكردهايم و يا هر دو مورد. مهدوی ادامه داد: افراد مختلفی كه پول را در بانك میگذارند، هر كدام صاحب سرمايه هستند، اما به موازات آن، بانك هم در حال كار كردن با اين سرمايه است. در واقع چند نفر با يك ميزان پولی كه در بانك موجود است، كار و فعاليت میكنند و در اينجا كاری كه بانك انجام میدهد كه كمتر نيز مورد توجه قرار میگيرد، بحث ورود پول است. |