حاكمان در نظام سياسی قرآن هيچ برتری و امتيازی نسبت به مردم ندارند
جمعه 5 آبان 1391 8:06 PM
|
گروه حوزه‌های علميه: آيت‌الله علم‌الهدی با ذكر آياتی از قرآن كريم در مورد حاكميت تصريح كرد: در نظام‌های سياسی ديگر حكام و سردمداران دارای امتيازات ويژه‌ای هستند؛ در حالی كه در مكتب قرآن، حاكم هيچگونه امتياز قانونی، حقوق و برتری خاص نسبت به ساير مردم ندارد. به گزارش خبرگزاری قرآنی ايران (ايكنا)، آيت‌الله علم‌الهدی، امام جمعه مشهد، در جلسه تفسير تخصصی آيات سياسی - اجتماعی قرآن كريم كه پنجشنبه، 4 آبان ماه، در مدرسه نواب برگزار شد گفت: در قرآن ذكر شده كه عهده داران حكم در نظام سياسی اسلام در همه جهات مساوی با مردم هستند و امتياز خاصی برايشان وجود ندارد. وی ادامه داد: در ديدگاه اسلام طلايه داران حكم، انبيا هستند و حكميت در اختيار خداست « إِنِ الْحُكْمُ إِلاَّ لِلّهِ» و مظهر حاكميت، انبياء الهی هستند و در غياب آنها؛ اولياء جانشينان آنها و ادامه دهنده مديريت و حاكميت آنها هستند؛ بنابراين در انديشه سياسی قرآن نسبت بين مردم و عهده‌داران حكم در اصل همان رابطه انبيا و مردم است. اين مدرس عالی حوزه با ذكر آيه ۱۱ سوره ابراهيم(ع) كه می‌فرمايد:« قَالَتْ لَهُمْ رُسُلُهُمْ إِن نَّحْنُ إِلاَّ بَشَرٌ مِّثْلُكُمْ وَلَكِنَّ اللّهَ یَمُنُّ عَلَى مَن یَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ وَمَا كَانَ لَنَا أَن نَّأْتِیَكُم بِسُلْطَانٍ إِلاَّ بِإِذْنِ اللّهِ وَعلَى اللّهِ فَلْیَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ» گفت: هرجايی در قرآن كه لفظ «بَشَرٌ مِّثْلُكُمْ» آمده است؛ تاكيد شده بر اينكه پيامبران و ائمه مثل شما مردم هستند؛ اما ممكن است اين مسئله شبهه‌ای را به وجود بياورد كه اگر پيامبر(ص) هم بشری مثل من است؛ چرا وحی بر من نازل نشود؟ و اينكه چرا بايد به ۱۴۰۰ سال برگرديم و از پيامبر اكرم (ص) تبعيت كنيم؟ خدای متعال هم نعوذبالله عاجز از فرستادن وحی بر بندگان ديگر نيست و وقتی اين ارتباط با كسی كه همچون همه مردم هست برقرار است؛ می‌تواند با ديگر مردمان نيز ادامه پيدا كند، از اين رو می‌فهميم كه اين مثليت كه در آياتی مشابه اين آمده؛ مثليت در همه جهات نبوده و فقط مثليت در موارد خاص بوده است و برای دريافتن منظور قرآن از اين مثليت؛ می‌توان به زمينه و موضوع سخن آيه‌های قبلی و بعد مراجعه كرد. امام جمعه مشهد گفت: در سوره شعرا و آيات ۱۰۶، ۱۲۴، ۱۴۲،۱۶۱؛ لفظی يكسان در مورد چند تن از انبياء الهی بيان شده است، خداوند متعال در اينجا برای چهار تن از انبيا از عبارت «أَخُوهُمْ» استفاده كرده و از اين رو برداشت می‌شود كه نسبت مردم و عهده‌داران حكم همان نسبت برادری و برابری است. وی تصريح كرد: چون در فرهنگ آن زمان نگاه مردم به پيامبر مانند نگاه رعيت به حاكم بوده؛ لذا سخنان انبياء را به دليل اينكه از مردم متوسط جامعه بودند نمی‌پذيرفتند، قرآن خواسته با اين نگاه غلط مبارزه كند به همين دليل لفظ «برادر» آورده شده تا اين فرهنگ و نگاه غلطی كه مردم داشتند اصلاح شود. آيت‌الله علم الهدی با قرائت آيه ۱۲۸ سوره توبه «لَقَدْ جَاءَكُمْ رَ‌سُولٌ مِّنْ أَنفُسِكُمْ عَزِيزٌ عَلَیْهِ مَا عَنِتُّمْ حَرِ‌يصٌ عَلَیْكُم بِالْمُؤْمِنِينَ رَ‌ءُوفٌ رَّ‌حِيمٌ» اين آيه را از آيه‌های خاصی برشمرده كه دقيقا نسبت پيامبر اكرم (ص) را با مردم مشخص می‌كند و عنوان كرد:اين آيه پيامبر كرم (ص) را اين طور معرفی می‌كند كه پيامبر اكرم (ص) شخصی از ميان شما و مانند شماست كه تنها ويژگی و برتری‌اش مسئوليت ايشان بر شما است. وی تاكيد كرد: خداوند در مورد فرماندارن و حكام غير پيغمبر هم همين تعبير را دارد و در آيه «یَا أَیُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّـهَ وَأَطِيعُوا الرَّ‌سُولَ وَأُولِی الْأَمْرِ مِنكُمْ» تاكيد شده بر اينكه اولی الامر هم از نظر موقعيت‌های اجتماعی و … شخصی از ميان مردم هست. آيت‌الله علم‌الهدی در انتها گفت: علی‌رغم اينكه در نظام‌های ديگر حكام و سردمداران دارای امتيازات ويژه‌ای هستند؛ در مكتب قرآن، حاكم هيچگونه امتيازات قانونی و حقوق و برتری خاص نسبت به ساير مردم ندارد. لازم به ذكر است، جلسه تفسير تخصصی آيات سياسی - اجتماعی قرآن كريم هر پنجشنبه توسط آيت‌الله علم الهدی از ساعت 8 صبح در مدرسه علميه عالی نواب مشهد برگزار می‌شود. |
