پاسخ به:دانلود مقالات اقتصادی 6
شنبه 9 اردیبهشت 1391 12:27 AM
8 : دانش و توسعه بهار 1389; 17(30):163-187. |
ارزيابي انحصار، رقابت و تمرکز در بازار گوشت مرغ و تخم مرغ در ايران |
حسيني ميرعبداله*,پرمه زورار |
* موسسه مطالعات و پژوهشهاي بازرگاني |
نوسان شديد قيمت در بازار گوشت مرغ و تخم مرغ و کنترل و کاهش نوسان ها پيوسته عاملي با اهميت براي توليدکننده، مصرف کننده و دولت است. اما اين نوسان ها متاثر از عوامل متعدد در طرف عرضه و تقاضاي بازار محصول و نهاده هاي آن است. نتايج پژوهش حاضر نشان مي دهد که: ايران با 5.1 درصد و يک درصد توليد جهاني گوشت مرغ (3.76 ميليون تن) و تخم مرغ (3.61 ميليون تن) در جايگاه 18 و 17 در سطح جهان قرار دارد. مقايسه روند قيمت داخلي و خارجي گوشت مرغ بر اساس نرخ ارز آزاد طي سالهاي 1370-1383 نشان مي دهد که تا سال 1378 قيمت داخلي همواره کمتر از قيمت جهاني و از اين سال به بعد قيمت داخلي بيش از قيمت جهاني شده است. اين در حالي است که در مورد تخم مرغ قيمت داخلي همواره کمتر از قيمت جهاني بوده است. همين طور، بررسي قيمت ماهانه خرده فروشي گوشت مرغ و تخم مرغ در دوره 84-1380 نشان مي دهد که قيمت هر دو محصول روند مشابهي داشتند. در واقع، بيشترين رشد قيمت در ماه هاي آغازين سال (فصل بهار) است. پس از آن در سه ماهه تابستان افزايش قيمت ها بطئي است. در سه ماهه پاييز دوباره سير صعودي رشد قيمت ها آغاز و در سه ماهه زمستان قيمت خرده فروشي کمترين رشد را دارد. علاوه بر نوسان هاي قيمت، هزينه توليد بالا، مدت زمان بالاي فرايند توليد، پايين بودن ضريب تبديل دان به گوشت مرغ و وابستگي صنعت طيور به واردات نهاده ها بالاخص دان و به موقع فراهم شدن آن، مهم ترين چالش هاي صنعت مرغداري کشور است. نتايج حاصل از نسبت هاي تمرکز در بازار تخم مرغ بيانگر آن است که نسبت تمرکز 1 ، 4 ، 8 و 16 بنگاهي تخم مرغ در سال 1384 به ترتيب 94.1 ، 58.6 ، 868.10 و 05.17 درصد است. بر اين اساس، نوع ساختار بازار توليد تخم مرغ رقابتي است. نسبت تمرکز يک بنگاهي از 2.3 درصد در سال 1375 به 94.1 درصد در سال 1385 کاهش يافته است. نتايج شاخص هرفيندال در بازار تخم مرغ در سال 1375 حدود 005.0 بود که در سال 1384 به 003.0 کاهش يافته و گوياي آن است ساختار بازار رقابتي تر شده است. محاسبه شاخص لرنر در بازار داخلي گوشت مرغ و تخم مرغ در مقايسه با بازار صادراتي آنها در دوره 83-1379 نشان مي دهد که اين شاخص از 06.0 و 13.0 به 43.0 و 37.0 افزايش يافته و بيانگر افزايش درجه رقابت در بازار صادراتي گوشت مرغ و تخم مرغ است. |
كليد واژه: ساختار بازار، انحصار، رقابت، تمرکز، مرغ و تخم مرغ، ايران |
نسخه قابل چاپ |