پرسش و پاسخ های اعتقادی

آیا عدل و امامت بعد از غیبت صغری به اصول دین اضافه گردید؟

شماره اصول دین یکی از مسائل نظری است به این معنا که بعضی از مسائل بلحاظ اهمیت یا قوام دین به آنها و یا منحصر شدن وجه تمایز این مذهب از نظر اعتقادی از مذاهب دیگر بر اینها و یا به جهت مبتنی شدن مباحث مهم دیگر اعتقادی یا عملی بر آنها ، جزء اصول دین قرار گرفته اند که در واقع یک نوع، کلی نگری به مجموعه یک دین و یا مذهب است یعنی تا آنجا که ممکن است باید مسائل دینی را به اصل واحدی برگردانیم تا تعلیم و تعلم و تبلیغ دین آسانتر باشد والا این چنین نیست که ما یک آیه و یا روایتی داشته باشیم که بگوید اصول دین پنج تاست: توحید، نبوت، معاد، عدل و امامت، گرچه همه این پنج تا در قرآن و روایات بیان شده اند خلاصه دلیل انحصار در این پنج عدد به لحاظ اهمیتی است که اینها دارند والا میشود همه را در توحید خلاصه کرد و یا اصول دیگری که در واقع زیر مجموعه یکی از اینهاست به آنها اضافه کرد، چنانکه بعضی تا 150 اصل یا بیشتر بیان کردند و این برمی گردد به هدف ما که آیا می خواهیم  معرفی اجمالی از دین ارائه بدهیم و یا معرفی تفصیلی و هرکدام نیز دارای مراتب بسیاری است.

حاصل آنکه توحید و نبوت و معاد اساسی ترین عقاید در همه ی ادیان آسمانی است ولی می توان عقاید دیگری را که یا از تحلیل آنها بدست می آید یا از توابع آنها می باشد طبق اصطلاح خاصی جزء عقاید اصلی بحساب آورد مثلاً می توان اعتقاد به وجود خدا را یک اصل و اعتقاد به وحدت او را اصل دوم شمرد یا اعتقاد به اصل نبوت را جزء اصول همه ادیان و اعتقاد به نبوت پیغمبر اکرم (ص) را اصل دیگری از اصول دین شمرد. همچنانکه برخی از دانشمندان شیعه عدل را که یکی از عقاید فرعی توحید است اصل مستقلی شمرده اند و امامت را که از توابع نبوت است اصل دیگری محسوب داشته اند.

بنابراین واژه اصول دین را می توان به دو معنای عام و خاص بکار برد اصطلاح عام در برابر فروع دین و بخش احکام بکار می رود و شامل همه عقاید معتبر می شود و معنای خاص آن به اساسی ترین عقاید اختصاص می یابد و این دیگر وجهی ندارد که بپرسیم از چه زمانی بوجود آمده است یا مثلاً آیا  از غیبت صغری بوجود آمده است بلکه اعتقادی است که از همان زمان پیامبر اکرم (ص) بنا نهاده شده است.