جزوات و مقالات فلسفی

عبادبن سليمان صيمري يكي از دانشمندان ايراني است كه درقرن دوم قمري در مكتب معتزله پرورش يافت و باليد.مهم ترين ويژگي مكتب معتزله اين بودكه در برابر مشبهه كه به خدايي شبيه به انسان باور داشتند، با عنايت به انديشه هاي نو افلاطوني ،خدايي تنزيهي را درخلال دستگاهي كلامي طرح كردند كه هيچگونه صفتي ندارد و صفات خدا رابه ذات باز مي گرداندند. به عبارت ديگر ،آنان به خدايي باور داشتند كه هيچ گونه شباهتي با آفريده هايش نداشت و « ديگر» بود. عباد بن سليمان در خداشناسي تنزيهي خويش ،چند فراتر از همقطاران اعتزاليش رفته و به تنزيه مطلق روي آورده است . او باالهام از حكميان يونان باستان ، جهان رادر دو ساحت مي بيند، نخست، ساحت پيش از وجود كه اشياء و ماهيات بودند ولي فاقد وجود بودند و اين اشياء از ازل همبود با خداوند بودند . ساحت دوم عالم ، ساحتي است كه با فرآيند خلقت به وجود آمده است، اين فرآيند اينگونه بوده كه خداوند با پديدآوردن گفتاري آفرينشگر يا « كن » ندايي به اشياء درداد كه پديد آيند و آنان نيز پديدآندند و بدين سان جهان كنوني كه مشاهده مي كنيم و جهان تكون ،حدوث وخلقت نام دارد ، پديد آمد . خدا هيچ گونه ارتباطي حتي ارتباط معرفتي با ساحت دوم عالم ندارد . عباد با ترسيم چنين جهاني ، اين غايت را جستجو مي كند كه هر گونه ارتباط خداوند رابا اين عالم و به دنبال آن ،هر گونه مشابهت وي رابا عالم نفي كند و خدارا « به كلي ديگر» بينگارد. اين عقيده بالطبع لوازم گوناگوني دارد كه يكي از لوازم آن اين است كه وي مي بايست عالم را ازلي بداند و ازلي دانستن عالم انديشه ايست كه وي از زمره متكلمان دور ساخته و به فيلسوفان نزديك كرده است .

 نسخه قابل چاپ