جزوات و مقالات فلسفی

نظام هيئت بطلميوسي برمبناي اعتقاد به وجود هشت فلك ،شكل گرفته بود كه در محاسبات علم هيئت و نجوم مورد استفاده قرار مي گرفت . فيلسوفان نخستين مسلمان (فارابي و ابن سينا ) ، فلك ديگري بر اين مجموعه افزودند كه برآن ، نام « محدد الجهات » نهادند. براهين فيلسوفان در بحث افلاك ، جمله ، مربوط به اين فلك است و در اثبات وجود ساير افلاك ، برهاني اقامه نكرده اند .به نظر مي رسد كه ابطال نظام بطلميوسي ،خللي به وجود اين فلك وارد نمي سازد ،زيرا اساسا اين فلك در آن نظام وجود نداشته است و فلاسفه به علل فلسفي قائل به وجود چنين فلكي شده اند . پرسشي كه در اين مقاله در پي يافتن پاسخ آن هستيم ، اين پرسش است كه فيلسوفان ، چه نيازي بهم اين فلك داشته اند و چرا قائل به آن شده اند ؟ در حقيقت در فلسفه اين فيلسوفان ،اين فلك داراي دو وظيفه اصلي است :اولا) تعيين كننده جهات اصلي ، يعني فراز و فرود ( فوق و تحت ) به شمار مي آيد . جهات اصلي در بحث مكان طبيعي و حركت طبيعي اشياء مورد استفاده قرار مي گيرند و ثانيا ) اين فلك حافظ مطلق است و زمان از حركت آن پديد مي آيد . در اين مقاله با بررسي دلايل فيلسوفان برو جود اين فلك و ذكر نظرات جديد در مورد زمان و مكان ، به نقد و بررسي فلك محددالجهات پرداخته ايم و نشان داده ايم كه چگونه مي توان احيانا همچنان از ديدگاه آنان دفاع كرد و نيز چرا وچگونه، با توجه به نظريات جديد علمي و نظريه نسبيت ، ديدگاه آنان قابل دفاع نخواهد بود .