جزوات و مقالات فلسفی

در خصوص دلالت آيات قرآني بر «اصل لزوم در عقود» هم ميان فقهاي خاصه و هم ميان فقهاي عامه اختلاف نظر وجود دارد. عمده دليل موافقان، تمسک به ظاهر آياتي از قرآن از جمله آيه اوفوا بالعقود است که بر اساس آن هر عقدي را واجب الوفا دانسته اند و در اينجا مراد از عقد، مطلق عهد است. برخي علماي عامه نيز عقد را اعم از عهد و عقود معاملي دانسته اند. از سوي ديگر درک عرف نيز از اين آيه، لزوم و پاي بندي به کليه عقود است. برخي مخالفان دلالت بر اصل لزوم در عقود برآنند که مراد از وفاي به عقد، قيام به مقتضاي عقد است و بر اين اساس در عقد، قائل به اجمال شده اند که حال آن را بايد از بيان نبوي يا امامي دانست؛ برخي از عامه نيز آيه را مجمل دانسته و مطلق «اوفوا بالعقود» را بر مقيد «اوفوا بعهد الله اذا عاهدتم» حمل کرده و آيه مربوط به مورد خاص دانسته اند.

رد اين نظريه به اين است که تعبير آيه «اوفوا بالعقود» عام است و مورد مخصص نيست. علاوه بر آن اينجا جاي حمل مطلق بر مقيد نيست.

 نسخه قابل چاپ